Η ομάδα των καρδιναλίων που θα εκλέξει τον επόμενο Πάπα περίπου 1,4 δισεκατομμυρίων καθολικών σε όλο τον κόσμο είναι πιο απρόβλεπτη από ποτέ, καθώς σε μεγάλη πλειοψηφία δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία συμμετοχής σε παπικό κονκλάβιο. Επιπλέον, η μεγαλύτερη γεωγραφική διασπορά των καρδιναλίων εντείνει την αβεβαιότητα.
Η πλειοψηφία όσων έχουν δικαίωμα ψήφου στο κονκλάβιο διορίστηκαν από τον Πάπα Φραγκίσκο τα τελευταία 12 χρόνια. Μάλιστα, είκοσι εξ αυτών έγιναν καρδινάλιοι μόλις τον Δεκέμβριο που πέρασε. Πολλοί δεν είχαν καν γνωριστεί μεταξύ τους πριν καταφθάσουν στη Ρώμη την περασμένη εβδομάδα, μετά τον θάνατο του Πάπα τη Δευτέρα.
Όπως μεταδίδει η Guardian, το παπικό κονκλάβιο αναμένεται να ξεκινήσει τις επίσημες διαβουλεύσεις την επόμενη εβδομάδα, αν και τις τελευταίες ημέρες έχουν ενταθεί οι ανεπίσημες συζητήσεις και οι πιέσεις στους διαδρόμους, στα εστιατόρια και στους κήπους του Βατικανού.
«Στην πραγματικότητα, οι συνομιλίες πιθανότατα είχαν ξεκινήσει εδώ και καιρό, σίγουρα από την αρχή του χρόνου, επειδή η πορεία της υγείας του Πάπα Φραγκίσκου ήταν ξεκάθαρη», δήλωσε ο Μάιλς Πάτεντεν, ιστορικός της Καθολικής Εκκλησίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Περισσότεροι από 20 καρδινάλιοι έχουν χαρακτηριστεί από παρατηρητές του Βατικανού ως παπαμπίλι – υποψήφιοι για την παποσύνη. Ωστόσο, λίγοι από τους αρχικούς επικρατέστερους καταφέρνουν να αντέξουν στις διαδοχικές ψηφοφορίες. Το 2013, ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο δεν θεωρούνταν φαβορί, αλλά στο τέλος του κονκλαβίου αναδείχθηκε Πάπας Φραγκίσκος.
Τα στρατόπεδα
Μεταξύ εκείνων που πιθανότατα θα πιέσουν για έναν συντηρητικό διάδοχο είναι ο Ρέιμοντ Μπερκ, επίσκοπος από τις ΗΠΑ που έχει εκφράσει υποστήριξη στον Ντόναλντ Τραμπ, και ο Γκέρχαρντ Μίλερ από τη Γερμανία.
Το προοδευτικό στρατόπεδο περιλαμβάνει τους Ζαν-Κλοντ Ολερίχ από το Λουξεμβούργο, Τίμοθι Ράντκλιφ από το Ηνωμένο Βασίλειο και Μάικλ Τσέρνι από τον Καναδά.
Ορισμένοι επικριτές κατηγορούν τον Φραγκίσκο ότι «γέμισε» το κολλέγιο των καρδιναλίων με υποστηρικτές του, διορίζοντας περισσότερους από 100 καρδινάλιους κατά τη διάρκεια της παποσύνης του. Όμως, όπως λέει ο Πάτεντεν: «Ιστορικά, κανένας πάπας δεν κατάφερε να ελέγξει την εκλογή του διαδόχου του».
Αν και υπάρχουν σαφείς συντηρητικοί και προοδευτικοί καρδινάλιοι, «είναι περισσότερο ένα φάσμα», πρόσθεσε. «Υπάρχουν εκείνοι που έχουν συντηρητικές απόψεις σε ορισμένα θέματα αλλά φιλελεύθερες σε άλλα – για παράδειγμα, όσον αφορά τη σεξουαλικότητα ή την κλιματική αλλαγή».
Ο Φραγκίσκος έτεινε να προάγει ιδεολογικά «συγγενείς» του, αλλά δεν διόριζε αποκλειστικά όσους συμφωνούσαν με αυτόν. Είχε κι άλλες προτεραιότητες – ήθελε το κολλέγιο των καρδιναλίων να είναι όσο το δυνατόν πιο πολυσυλλεκτικό, κάτι που τον οδήγησε να επιλέξει άνδρες από μικρές καθολικές κοινότητες, όπως αυτές στο Ιράν, στην Αλγερία και στη Μογγολία, και να απομακρύνει την έμφαση από την πλούσια Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Το 2013, πάνω από τους μισούς εκλέκτορες καρδιναλίους προέρχονταν από την Ευρώπη. Σήμερα, το ποσοστό αυτό έχει πέσει στο 39%, ενώ το 18% προέρχεται από την Ασία, το 18% από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, και το 12% από την υποσαχάρια Αφρική.
Ο Φραγκίσκος προσπάθησε επίσης να ρίξει τον μέσο όρο ηλικίας στο κολλέγιο των καρδιναλίων. Επτά από τους καρδιναλίους που διορίστηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο ήταν κάτω των 60 ετών, με τον μικρότερο – τον Μικόλα Μπίτσοκ, ουκρανικής καταγωγής επίσκοπο στη Μελβούρνη – να είναι μόλις 44 χρονών. Καρδινάλιοι διορίστηκαν από χώρες όπως το Περού, ο Ισημερινός, η Αλγερία και το Ιράν, σε μια προσπάθεια να μετακινηθεί το κέντρο βάρους πέρα από την Ευρώπη.
Υπό πίεση να καταλήξουν γρήγορα στον επόμενο Πάπα
Η πρώτη ψηφοφορία θα πραγματοποιηθεί σύντομα μετά την έναρξη του κονκλαβίου και στη συνέχεια θα ακολουθούν ψηφοφορίες κάθε πρωί και απόγευμα έως ότου κάποιος υποψήφιος συγκεντρώσει πλειοψηφία δύο τρίτων.
Οι καρδινάλιοι «θα βρίσκονται υπό μεγάλη πίεση να καταλήξουν σχετικά γρήγορα», είπε ο Πάτεντεν. «Όλος ο κόσμος θα έχει στραμμένα τα μάτια του πάνω τους και οι πιστοί μπορεί να ανησυχήσουν εάν το κονκλάβιο διαρκέσει ως τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο».
Κατά τον τελευταίο αιώνα, τα περισσότερα κονκλάβια κράτησαν δύο με τρεις ημέρες. Το μακρύτερο κονκλάβιο, τον 13ο αιώνα, διήρκεσε δύο χρόνια και εννέα μήνες, ενώ το συντομότερο ήταν το 1503, όταν εκλέχθηκε πάπας μέσα σε λίγες ώρες.
Τα φαβορί
Τα φαβορί στα στοιχήματα για τη διαδοχή του Φραγκίσκου είναι ο Πιέτρο Παρολίν, επικεφαλής διπλωμάτης του Βατικανού, και ο Λουίς Αντόνιο Τάγκλε, καρδινάλιος από τις Φιλιππίνες.
Η πρόβλεψη για το αποτέλεσμα του κονκλαβίου έχει ήδη εξελιχθεί σε μία από τις πιο δημοφιλείς αγορές στοιχημάτων φέτος. Ο καθηγητής Οικονομικών και Χρηματοοικονομικής στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Νότιγχαμ, Λέιτον Βον Ουίλιαμς, δήλωσε στο AFP: «Εχει εξελιχθεί σε μια παγκόσμια αγορά εκατομμυρίων δολαρίων, προσβάσιμη με ένα κλικ».
Πρόσθεσε ότι η ταχύτητα με την οποία εκτοξεύτηκε η στοιχηματική δραστηριότητα φέτος «υπογραμμίζει τη διαρκή πολιτιστική γοητεία της παποσύνης, ενισχυμένη από τη δημοσιογραφική κάλυψη και την ποπ κουλτούρα».
