Ο Τραμπ ζητά δωρεάν διέλευση για τα αμερικανικά πλοία στα κανάλια Παναμά και Σουέζ

Μια νέα απαίτηση του αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, είναι πιθανό να προκαλέσει αναταραχή στην Αίγυπτο και τον Παναμά: ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών απαιτεί δωρεάν διέλευση από τα κανάλια του Παναμά και του Σουέζ για όλα τα αμερικανικά πλοία.

«Τα αμερικανικά πλοία, τόσο τα πολεμικά όσο και τα εμπορικά, θα πρέπει να επιτρέπεται να διέρχονται από τα κανάλια του Παναμά και του Σουέζ χωρίς χρέωση», έγραψε ο Τραμπ στο διαδικτυακό του δίκτυο Truth Social. «Αυτά τα κανάλια δεν θα υπήρχαν χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες», υποστήριξε ο αμερικανός πρόεδρος.

Ο Τραμπ έδωσε μάλιστα εντολή στον υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, να ασχοληθεί «άμεσα» με το θέμα.

Ο αμερικανός πρόεδρος, πριν από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, είχε επανειλημμένα ανακοινώσει ότι οι ΗΠΑ θα πάρουν τον έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά.

Πρόσφατα, ο Τραμπ μπόρεσε να αποσπάσει μια σημαντική παραχώρηση από τον Παναμά προκειμένου να αυξήσει την επιρροή των ΗΠΑ στην πλωτή δίοδο.

Η συμφωνία επιτρέπει στις ΗΠΑ να τοποθετήσουν στρατεύματα γύρω από το κανάλι. Επιπλέον, και οι δύο χώρες είχαν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να καταλήξουν σε μια συμφωνία που θα διασφαλίζει την ελεύθερη και κατά προτεραιότητα διέλευση από τη Διώρυγα του Παναμά για τα πολεμικά πλοία των ΗΠΑ.

Ο πρόεδρος του Παναμά, Χοσέ Ραούλ Μουλίνο, είναι ένας συντηρητικός φιλοεπιχειρηματίας, που «έχει κάνει πολλά ανοίγματα για να δείξει ότι θα προτιμούσε μια ιδιαίτερη σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Παράλληλα, το γεγονός ότι η χώρα τα τελευταία χρόνια έχει έρθει πιο κοντά στην Κίνα σημαίνει ότι για τις ΗΠΑ συντρέχουν σοβαροί λόγοι να διατηρήσουν φιλική τη σχέση τους με το κράτος της Κεντρικής Αμερικής.

Η ιστορία της διώρυγας

Η διώρυγα, που συντομεύει σημαντικά τη διαδρομή μεταξύ του Ατλαντικού και του Ειρηνικού, κατασκευάστηκε από τις ΗΠΑ από το 1914. Ο Ρούσβελτ δήλωσε κάποτε ότι η Διώρυγα του Παναμά «είναι ένας από τους άθλους στους οποίους ο λαός της χώρας μπορεί να ανατρέχει με υπερηφάνεια».

Το κανάλι παρέμεινε υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα. Το 1999 παραδόθηκε στον Παναμά βάσει συμφωνίας που συνήφθη το 1977 από τον τότε Δημοκρατικό Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ.

Πρόκειται για μια τεχνητή υδάτινη αρτηρία που διαθέτει μια σειρά από υδατοφράκτες και δεξαμενές σε μήκος 82 χιλιομέτρων και διαπερνά το κέντρο του Παναμά για να συνδέσει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό.

Γλιτώνει τα πλοία από το να διανύσουν περισσότερα από 11.000 χιλιόμετρα επιπλέον, παρακάμπτοντας το Ακρωτήριο Χορν στο νότιο άκρο της Νότιας Αμερικής. Περίπου το 40% της κυκλοφορίας εμπορευματοκιβωτίων στις ΗΠΑ διακινείται εδώ ετησίως.

Οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, οι ΗΠΑ και η Κίνα, είναι οι δύο κύριοι χρήστες της πλωτής οδού. Το 5% της παγκόσμιας ναυτιλιακής κίνησης διέρχεται από τη Διώρυγα του Παναμά.

Το Σουέζ

Η Διώρυγα του Σουέζ, που συνδέει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα, συντομεύει σημαντικά τη θαλάσσια διαδρομή μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Το κανάλι είναι ένας από τους σημαντικότερους εμπορικούς δρόμους στον κόσμο. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1859 υπό την καθοδήγηση του γάλλου διπλωμάτη και μηχανικού Φερδινάνδου ντε Λεσέψ. Δεκάδες χιλιάδες αιγύπτιοι εργάτες εργάστηκαν σκληρά υπό βάναυσες συνθήκες για δέκα χρόνια μέχρι την ολοκλήρωσή του τον Νοέμβριο του 1869.

Η Διώρυγα του Σουέζ τελεί υπό  αιγυπτιακό έλεγχο από το 1956. Περίπου το 10% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου διακινείται μέσω αυτής της διώρυγας, αν και η κίνηση είχε περιοριστεί μετά τις επιθέσεις των ανταρτών Χούθι σε εμπορικά πλοία στην περιοχή, σε ένδειξη «αλληλεγγύης» με τους Παλαιστινίους για τον πόλεμο στη Γάζα.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες έχουν παρέμβει στρατιωτικά για να εξασφαλίσουν τη ναυτιλία, μέσω της Διώρυγας του Σουέζ. Ωστόσο, έχει μειωθεί η διέλευση των εμπορικών πλοίων και τα έσοδα  της Αιγύπτου κατέρρευσαν δραματικά, με αποτέλεσμα η χώρα να αντιμετωπίζει τώρα τη χειρότερη οικονομική κρίση στην ιστορία της.