«Οι πολίτες θέλουν αλλαγή. Δεν επιθυμούμε ανεξαρτησία αύριο αλλά θέλουμε να οικοδομήσουμε μια καλή βάση», δηλώνει ο ηγέτης του αντιπολιτευόμενου κεντροδεξιού κόμματος Demokraatit στη Γροιλανδία, Γενς Φρέντερικ Νίλσεν, που αναδείχθηκε νικητής των εκλογών της Τρίτης υπερτριπλασιάζοντας τη δύναμή του και θα αναζητήσει συμμαχίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Η πλήρης ανεξαρτητοποίηση από τη Δανία αναδείχθηκε σε κεντρικό θέμα της προεκλογικής εκστρατείας στη Γροιλανδία υπό τις απειλές του αμερικανού προέδρου να θέσει υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ το πλούσιο σε ορυκτά νησί. Παράγοντας εξίσου σημαντικός ήταν και οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις. «Αν αθροίσουμε το εκλογικό αποτέλεσμα, οι ψηφοφόροι οδηγήθηκαν στις επιλογές τους από την επιχειρηματική ανάπτυξη και την ανεξαρτησία. Και αυτά είναι καλά νέα για τον Τραμπ» δήλωσε ο Μίκελ Βέντμπι Ράσμουσεν, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. «Εάν ο Τραμπ μπορεί να διαπραγματευτεί μια συμφωνία που παρέχει στις ΗΠΑ διαβεβαιώσεις ότι η Γροιλανδία δεν θα κάνει άνοιγμα σε κινεζικές βάσεις, κινεζικά ορυχεία ή ρωσική επιρροή, τότε είναι κάπως υπό έλεγχο».
Το Demokraatit που τάσσεται υπέρ μιας αργής προσέγγισης προς την ανεξαρτησία της Γροιλανδίας, συγκέντρωσε το 29,9% των ψήφων, σημειώνοντας άνοδο σε σχέση με το 9,1% το 2021 και βρέθηκε μπροστά από το κόμμα Naleraq (24,5%) που επιθυμεί να προχωρήσει με γοργά βήματα η διαδικασία για την ανεξαρτησία του νησιού. Το κυβερνών κόμμα Inuit Ataqatigiit και ο εταίρος του Siumit συγκέντρωσαν μαζί το 36% των ψήφων, έναντι του 66,1% που είχαν συγκεντρώσει το 2021. Η συνολική συμμετοχή ήταν 70,9%, αυξημένη κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές. Οι εκτιμήσεις φέρνουν επικρατέστερη την προοπτική να σχηματιστεί ένας ευρύς συνασπισμός του νικητή με ένα ή και τα δύο κόμματα του απερχόμενου κυβερνητικού συνασπισμού.
Από τον Ιανουάριο, όταν επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ προανήγγειλε ότι η Γροιλανδία θα γίνει μέρος των ΗΠΑ, λέγοντας ότι είναι κρίσιμης σημασίας για τα αμερικανικά συμφέροντα, μια ιδέα που απορρίπτουν οι περισσότεροι Γροιλανδοί.
Με τρεις φορές το μέγεθος του Τέξας και πληθυσμό μόλις 57.000 κατοίκων, το τεράστιο νησί έχει βρεθεί στο επίκεντρο μιας γεωπολιτικής κούρσας για τον έλεγχο της Αρκτικής, περιοχής πλούσιας σε φυσικούς πόρους οι οποίοι γίνονται ολοένα και πιο προσβάσιμοι καθώς λιώνουν οι πάγοι. Σ’ αυτούς περιλαμβάνονται ορυκτές σπάνιες γαίες κρίσιμες για τις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας (από ηλεκτρικά οχήματα έως πυραυλικά συστήματα). Καθόλου τυχαία, τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία έχουν εντείνει τις στρατιωτικές τους δραστηριότητες στην περιοχή.
Το Demokraatit θέλει μεταρρυθμίσεις που θα βοηθήσουν στη δημιουργία μιας αυτοσυντηρούμενης οικονομίας, τονώνοντας την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα ιδιαίτερα στις εξορύξεις και θα δημιουργήσουν κίνητρα για την επιχειρηματικότητα, μειώνοντας ταυτόχρονα τα γραφειοκρατικά εμπόδια. Το κόμμα, το οποίο έχει ταχθεί υπέρ των στενότερων δεσμών με την Ευρώπη, καταψήφισε την απαγόρευση της εξόρυξης ουρανίου το 2021 που σταμάτησε την ανάπτυξη του Kvanefjeld, ενός από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα σπάνιων γαιών στον κόσμο. Ο δημόσιος τομέας της Γροιλανδίας διαδραματίζει γενικότερα σημαντικό ρόλο στην οικονομία, κατέχοντας μερίδια σε πολλές εταιρείες.
Και τα έξι μεγάλα κόμματα της Γροιλανδίας τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας του νησιού, αλλά διαφωνούν για τον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθεί αυτή. Οι εθνικιστές του Naleraq προωθούν την ταχεία ανεξαρτητοποίηση εκτιμώντας ότι λόγω της προσοχής που συγκέντρωσε η Γροιλανδία με το «ενδιαφέρον» των ΗΠΑ, έχει ενισχύσει τη θέση της σε τυχόν διαπραγματεύσεις με τη Δανία. Στο τελικό τους ντιμπέιτ στην κρατική τηλεόραση, οι επικεφαλής των πέντε κομμάτων που εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο ανέφεραν ομόφωνα ότι δεν εμπιστεύονται τον Τραμπ.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός Μούτε Εγκεντε δήλωσε ανοιχτός σε προτάσεις κατά την εξέλιξη των συνομιλιών για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Εχει υπογραμμίσει ότι το νησί δεν είναι προς πώληση και έχει ταχθεί υπέρ του σχηματισμού κυβέρνησης με τη συμμετοχή πολλών κομμάτων προκειμένου να μπορέσει να αντισταθεί στις εξωτερικές πιέσεις.
