Στη θεωρία του «τριπλού παράγοντα» που οδήγησε στη φονική έκρηξη στα Τέμπη φαίνεται να προσανατολίζονται – όπως αποκαλύπτει «Το Βήμα της Κυριακής» – οι αξιωματικοί της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού της Πυροσβεστικής οι οποίοι επιχειρούν να διαλευκάνουν το μεγάλο μυστήριο της σιδηροδρομικής τραγωδίας με τους 57 νεκρούς και εν μέσω των διαμαχών για το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Σε μια δηλαδή έρευνα που δεν περιορίζεται πλέον στο γνωστό δίπολο «έλαια σιλικόνης -παράνομο φορτίο» που ουσιαστικά διαχώριζε τα 16 προηγούμενα πορίσματα κρατικών και ιδιωτών πραγματογνωμόνων αλλά πρόκειται για ένα νέο μεικτό πολυπαραγοντικό «σχήμα» εξηγήσεων για τη μοιραία ανάφλεξη. Βάση αυτής της νέας προσέγγισης αποτελούν μόνο τα υλικά των δύο τρένων.
Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή που ερευνάται διεξοδικά, στον σχηματισμό της πυρόσφαιρας «συμμετείχαν» όχι μόνο οι 2,5 τόνοι ελαίων σιλικόνης του μετασχηματιστή της ηλεκτράμαξας του Intercity 62, αλλά και περίπου 67 λίτρα φρέον από τον κλιματισμό του εμπορικού τρένου. Ο τρίτος παράγοντας της θεωρίας είναι η «εκτόνωση» του πεπιεσμένου αέρα του συστήματος πέδησης που είναι συνολικά 1.180 λίτρα, τα οποία λειτούργησαν επαυξητικά για τη δημιουργία του «πύρινου μανιταριού».
Εξετάζεται μάλιστα η περίπτωση η πολυαναφερόμενη φωτιά που βρισκόταν κάτω από το πάτωμα του κυλικείου, όπου έχασαν τη ζωή τους πολλοί επιβάτες, να προερχόταν από την καύση του μεταλλικού κιβωτίου με το φρέον που φαίνεται να βρισκόταν σε αυτό το σημείο.
Ο τρίτος παράγοντας θεωρείται «κλειδί» της υπόθεσης, ενώ παράλληλα εξετάζεται από το κλιμάκιο των έμπειρων στελεχών της Πυροσβεστικής όλο το οπτικό υλικό από την πρώτη στιγμή της σύγκρουσης. Οι αξιωματικοί της Πυροσβεστικής έχουν ζητήσει σχετικά όλες τις καταθέσεις πυροσβεστών, αστυνομικών αλλά και επιβατών προκειμένου να αναλύσουν τι είδαν αμέσως μετά τη σύγκρουση των τρένων. Συγκεκριμένα, διερευνώνται οι εστίες πυρός και με τι ακριβώς συνδέονται σε σχέση και με τα δεδομένα των τωρινών ερευνών στα συντρίμμια.
Oι δύο απόψεις
Τις τελευταίες ημέρες μάλιστα, σύμφωνα με έγγραφα που παρουσιάζει «Το Βήμα της Κυριακής», οι δικαστικές αρχές της Λάρισας ζήτησαν «όλα τα σχέδια και τα τεχνικά στοιχεία για τις ηλεκτράμαξες και επιβατάμαξες των τρένων», αλλά και να υπάρξει «άντληση του ψυκτικού υγρού από το σύστημα κλιματισμού των επιβαταμαξών».
Εως σήμερα λοιπόν υπήρχαν δύο απόψεις προσδιορισμού των αιτίων της φονικής έκρηξης που υπολογίζεται ότι κόστισε την ζωή σε τουλάχιστον πέντε-επτά άτυχους επιβάτες που πιθανολογείται ότι κάηκαν ζωντανοί.
Οι δύο αρχικοί πραγματογνώμονες της Πυροσβεστικής, ένας βρετανός ειδικός, ο τεχνικός σύμβουλος της Hellenic Train και δύο έλληνες ιδιώτες πραγματογνώμονες κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι η εν λόγω έκρηξη οφείλεται στο αναφερόμενο «εκνέφωμα» από τη διαρροή των ελαίων σιλικόνης του μετασχηματιστή της μηχανής της επιβατικής αμαξοστοιχίας (φωτιά εκδηλώθηκε και στον μετασχηματιστή της πρώτης μηχανής του εμπορικού τρένου που δεν θεωρείται ότι είχε κύριο ρόλο στην πυρόσφαιρα).
Από την άλλη πλευρά, τουλάχιστον έξι πραγματογνώμονες συγγενών των θυμάτων (με επικεφαλής τον Κώστα Λακαφώση), όπως και άλλοι τεχνικοί σύμβουλοι, σημείωναν ότι τα έλαια σιλικόνης είναι βραδυφλεγή και δεν έχουν συμμετοχή στη μεγάλη ανάφλεξη μετά τη σύγκρουση προκρίνοντας την εκδοχή περί ύπαρξης παράνομου φορτίου.
Ωστόσο από ανευρεθέντα βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας πριν από τη σύγκρουση διαπιστώνεται ότι δεν υπήρχε σε εξωτερικό χώρο κάποιο ύποπτο αντικείμενο. Ακολούθησε έρευνα σχετικά με τη μεταφορά εύφλεκτων υλικών στο κόκπιτ της δεύτερης μηχανής του εμπορικού τρένου που καταστράφηκε μετά τη σύγκρουση και ορισμένα τμήματα του οποίου βρέθηκαν στη θέση Κουλούρι της Λάρισας όπου έχουν μεταφερθεί συντρίμμια των δύο τρένων.
Τις τελευταίες ημέρες επιχειρείται να δοθεί μια τρίτου τύπου εξήγηση στην πυρόσφαιρα με έναν συνδυασμό αιτίων.
Σε επιστολή του στις 2 Φεβρουαρίου 2025 ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Train κ. Μαουρίτσιο Καποτόρτο, ο οποίος είναι ένας εκ των κατηγορουμένων για τη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών, ζήτησε από τον ειδικό εφέτη ανακριτή κ. Σ. Μπακαΐμη να επενεξεταστεί το πόρισμα της Hellenic Train που είχε παραδοθεί στις 25 Ιουλίου 2023 και το οποίο κατέληγε κι εκείνο στο συμπέρασμα ότι για τη μοιραία ανάφλεξη ευθύνονται μόνο τα «έλαια σιλικόνης».
Ωστόσο ο κ. Καποτόρτο υπέδειξε στην ανάκριση να μην περιοριστεί μόνο στον συσχετισμό με τα έλαια σιλικόνης, όμως να ερευνήσει την περίπτωση «κι άλλα υλικά των τρένων να έχουν αναπτύξει παράλληλη δυναμική με τα έλαια σιλικόνης» συμβάλλοντας στη δημιουργία της πυρόσφαιρας.
Ζητώντας να εξεταστούν τα σημεία του παλιού πορίσματος της Hellenic Train, στο οποίο αναφερόταν ότι «το ψυκτικό μέσο κλιματιστικών που είναι 22,4 λίτρα ανά βαγόνι, το οποίο δεν είναι εύφλεκτο σε θερμοκρασίες περιβάλλοντος και την ατμοσφαιρική πίεση, ωστόσο το υλικό αυτό θα καταστεί εύφλεκτο όταν αναμειχθεί με αέρα υπό πίεση».
Οι δεξαμενές
Ακόμα, στο εν λόγω πόρισμα σημειωνόταν ότι «οι δεξαμενές πεπιεσμένου αέρα των συστημάτων πέδησης (δύο δεξαμενές των 150 λίτρων, μία των 800 λίτρων και μία των 80 λίτρων) δεν βρέθηκαν στα συντρίμμια και θα μπορούσαν να συμβάλουν στην έκρηξη και στην πυρκαγιά παρέχοντας αέρα-οξυγόνο υπό υψηλή πίεση στη φωτιά».
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με αξιωματικούς της Πυροσβεστικής τρία «κουτιά» που περιείχαν φρέον συνολικά περίπου 67 λίτρων έχουν εξαϋλωθεί μετά τη σύγκρουση. Επιπλέον εξετάζεται αν στην πυροδότηση του φαινομένου είχαν ρόλο οι μπαταρίες του τρένου, οι πυκνωτές και οι μετατροπείς έλξης.
