Γνώρισα τον Νίκο Κοεμτζή όταν πουλούσε το βιβλίο του στο Μοναστηράκι. Μετανοημένος και μοναχικός. Ενα λαϊκό αγρίμι που δεν άφηνε εύκολα να διαφανεί η τραγική του ιστορία και έμοιαζε παραδομένος στη μοίρα του. Τα σκέφτηκα αυτά πηγαίνοντας θέατρο αυτές τις ημέρες. Ο ηθοποιός Μάρκος Γέττος για μία ώρα μεταμορφώνεται επιτυχημένα σε Νίκο Κοεμτζή. Στον μονόλογο «Η τελευταία απολογία του Νίκου Κοεμτζή» (Θέατρο Λύχνος Τέχνης και Πολιτισμού, Γκάζι), που ισορροπεί ηλεκτρισμένα στο τραγικό φονικό που εκείνος προκάλεσε ένα αποκριάτικο βράδυ του 1973 στο κέντρο Νεράιδα της Αθήνας για μια παραγγελιά με τραγικό απολογισμό τρεις νεκρούς και επτά τραυματίες. Δύσκολη και γεμάτη αντινομίες θεατρική συνθήκη που αναβιώνει όχι μόνο μια άλλη αξιακά και πολιτισμικά εποχή, μα και έναν χαρακτήρα γεμάτο αντινομίες που προσεγγίστηκε από την Τέχνη (με την ταινία «Παραγγελιά» του Παύλου Τάσσιου, το περίφημο «Μακρύ Ζεμπέκικο για τον Νίκο» του Διονύση Σαββόπουλου) αλλά και καυτηριάστηκε προφανώς. Ο Γέττος μιλάει για το μεγάλο αυτό στοίχημα, τις προκλήσεις ενός μονολόγου, μα και ανατέμνει την ως τώρα πορεία του ως ηθοποιού.
Πενήντα δύο χρόνια μετά το τρομερό έγκλημα του Νίκου Κοεμτζή, τον Φλεβάρη του 1973, τον αναβιώνετε σε κείμενο του Βαγγέλη Γέττου και σε ένα εντελώς νέο περιβάλλον κοινωνικά, πολιτισμικά. Τι νέο κομίζει η δική σας ερμηνεία – ανάγνωση του φονικού, μα και της ζωής του Κοεμτζή;
Το κείμενο του Βαγγέλη αντιμετωπίζει τον Νίκο Κοεμτζή ολιστικά. Σκάβει βαθιά μέσα στη ζωή του με τρόπο που δεν συνηθίζεται. Ο Κοεμτζής έμεινε στην Ιστορία για το φονικό που προκάλεσε. Ο περισσότερος κόσμος τον έχει ακουστά με τη φράση «σκότωσε για μια παραγγελιά». Τόσο το κείμενο όσο και η προσέγγισή μας με τον Κώστα Κιμούλη δεν στέκεται μόνο στο τραγικό συμβάν ως αφετηρία αλλά κατά κύριο λόγο ως τερματισμό. Τι οδήγησε τον Κοεμτζή στην πράξη αυτή, τι του είχε συμβεί στο παρελθόν, ποια ήταν η κοινωνικοπολιτική κατάσταση της χώρας από το ’40 και μετά και άλλα πολλά ερωτήματα που θέσαμε στους εαυτούς μας και κατ’ επέκταση στους θεατές.
Ως ηθοποιός, ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία αλλά ταυτόχρονα και πρόκληση πάνω σε αυτόν τον αμφίσημο και τραγικό χαρακτήρα;
Οι δυσκολίες είναι πολλές. Αρχικά η κατανόηση του ήρωα, ενός τραγικού ήρωα που θυμίζει σε μικρογραφία τους ήρωες των αρχαίων ελλήνων τραγικών. Αυτή λοιπόν η αμφισημία του Νίκου με έβαλε σε μια εσωτερική εγρήγορση ώστε να αντιληφθώ τη φθορά του. Βέβαια δεν υπάρχει φθορά χωρίς να προηγηθεί η κορυφή του παγόβουνου σε έναν άνθρωπο. Μέσα από τη χρονοβόρα αναζήτηση στοιχείων γι’ αυτόν, ένα πράγμα που μου έκανε τεράστια εντύπωση ήταν οι δύο βάρκες που έγερνε η ζωή του Κοεμτζή. Στη μία, η μπέσα και η τιμή να παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στη ζωή του και, στην άλλη, η ζωή της νύχτας και του σκοταδιού. Βέβαια ο Νίκος ήταν μια ζωή κυνηγημένος, από τους γερμανούς κατακτητές λόγω του κομμουνιστή πατέρα του ύστερα από τους τοπικούς αγροφύλακες της μετεμφυλιακής Ελλάδας και αργότερα από τους χουντικούς σερίφηδες των Αθηνών.
Ο μονόλογος ως είδος τι στοίχημα περιέχει για τον ηθοποιό αλήθεια;
Νομίζω πως κατά κοινή ομολογία των συναδέλφων ηθοποιών και σκηνοθετών, το να κρατήσεις ενεργό το ενδιαφέρον και την παρακολούθηση των θεατών είναι το βασικό στοίχημα ενός μονολόγου. Πάνω στη σκηνή δεν έχω συμπαίκτη. Ο παρτενέρ μου είναι το κοινό. Ισως και ο πιο δύσκολος παρτενέρ που έχω κληθεί να συνεργαστώ. Εν αγνοία του, μου δίνει πνοή και ενέργεια. Δημιουργείται μια δράση – αντίδραση όπου είμαι αναγκασμένος να αφουγκραστώ και να οδηγήσω.
Θεωρείτε πως υπάρχει σήμερα χώρος για πολιτικό – κοινωνικό θέατρο και με τι είδους αιχμές και γωνίες;
Θεωρώ πως τα πάντα είναι πολιτικά, πόσω μάλλον το θέατρο και γενικότερα οι τέχνες. Δεν αναφέρομαι σε κόμματα κ.λπ., αλλά σε στάση, αισθητική, κουλτούρα και γενικότερα κοσμοθεωρία. Επίσης δεν αναφέρομαι στη στρατευμένη τέχνη, ένα είδος που απεχθάνομαι. Ακόμα και ένα μπουλβάρ έχει μέσα πολιτικές προεκτάσεις. Υπάρχουν συγγραφείς αιώνων που αυτό το κατάλαβαν από την πρώτη στιγμή που έπιασαν την πένα τους. Τώρα όσον αφορά τις αιχμές, είναι στο χέρι του καθενός.
Παράλληλα παίζετε – παίξατε το «Ονειρο της Ιωνίας», μια μάλλον αντιηρωική ματιά της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Είναι ένα καλό μομέντουμ να ξαναδούμε μεγάλες ιστορικές τομές και να αναθεωρήσουμε όψεις τους;
Είναι πάντα γόνιμο να σκαλίζεις την ιστορία σου κι όταν αυτή δεν έχει αντιμετωπιστεί με την ανάλογη σοβαρότητα από την πολιτεία (βλ. Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή). Τώρα, από εκεί και πέρα σε επίπεδο θεάματος εντός ή εκτός θεάτρου μου λείπει το όραμα για το μέλλον.
Πώς ξεκίνησε η δική σας διαδρομή και το όνειρο για την Υποκριτική και ποιες είναι μερικές βασικές στιγμές της πορείας σας;
Ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στη Δραματική Σχολή του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας το 2017. Είχα τη χαρά να έχω σπουδαίους δασκάλους. Μετά την αποφοίτηση με εμπιστεύτηκαν και ξεκίνησα αυτό το μεγάλο ταξίδι με δυνατές συνεργασίες στο θέατρο. Περιοδείες ανά την Ελλάδα, Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, ΚΘΒΕ, ΘΟΚ, ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, Στέγη Γραμμάτων κ. α. Πάντα ήθελα νομίζω να γίνω ηθοποιός και τα κατάφερα, αν και το ταξίδι αυτό είναι πολύ δύσκολο και κουραστικό, συνεχής ανασφάλεια, άπειρα χιλιόμετρα και πολλά άλλα. Βέβαια η γοητεία που μου ασκεί η υποκριτική είναι αδιαμφισβήτητη.
Η γενιά σας απενοχοποιημένα παίζει και σίριαλ και θέατρο. Τι επιλέγετε εσείς ιδανικά;
Και τα δύο τα επιλέγω χωρίς καμία απολύτως ενοχή. Είμαστε κι εμείς εργαζόμενοι και είμαστε αναγκασμένοι να δουλέψουμε. Οπως και ο υπόλοιπος κόσμος δεν χαίρεται κάθε μέρα στη δουλειά, έτσι κι εγώ. Υπήρξαν συνεργασίες που δεν έμεινα απολύτως ενθουσιασμένος αλλά σίγουρα κάτι έμεινε. Η σοβαρότητα και ο επαγγελματισμός που απαιτείται στις μέρες μας για να καταφέρεις να υπάρχεις στον χώρο κι όχι απαραίτητα να επιζητάς να λάμψεις, έχουν ξεπεράσει παλιά τσιτάτα περασμένων εποχών και προσωπικά δεν έχω τύψεις.
