Μεταξύ σφύρας και άκμονος έχει βρεθεί εκ νέου ο ΣΥΡΙΖΑ μόλις έξι μήνες από την τελευταία αλλαγή ηγεσίας. Κι ακριβώς πέντε ημέρες πριν από το 5ο συνέδριο του κόμματος (12-15 Ιουνίου) που προβλέπεται από έντονο ως εξόχως συγκρουσιακό.
Με την εκατέρωθεν πίεση να έχει αυξηθεί αναπόφευκτα προς την ηγεσία της Κουμουνδούρου, ως συνέπεια και της ανατροπής στην πρόταση σύστασης προανακριτικής για τα Τέμπη έπειτα από την απροειδοποίητη και πρωτοφανή απόσυρση των υπογραφών έξι ανεξάρτητων βουλευτών, το κόμμα που ηγήθηκε του κεντροαριστερού-αριστερού χώρου επί μια γεμάτη δωδεκαετία βιώνει μια κρίση επιβίωσης. Οι χαμηλές δημοσκοπικές επιδόσεις είναι η μία όψη του φεγγαριού. Τις λαμβάνουν άπαντες υπ’ όψιν ως αποτυπώσεις της στιγμής και τις μελετούν.
Με την άλλη όμως, την πιο «σκοτεινή» όψη, ασχολούνται κατά προτεραιότητα. Αυτήν που αντανακλά μια δεύτερη φάση εσωτερικής παλινδρόμησης ύστερα από την ταραχώδη θητεία Κασσελάκη στην προεδρία. «Η χώρα» είναι αυτή που «χρειάζεται απάντηση» επανέλαβε χθες στην ΕΡΤ ο Σωκράτης Φάμελλος, αλλά την ίδια ώρα τίθεται αναπόφευκτα αντιμέτωπος με την αμφισβήτηση της εσωκομματικής αντιπολίτευσης που θέτει τα δικά της ερωτήματα. Και απαιτεί πειστικές απαντήσεις, διεκδικώντας φανερά πια μερίδιο στην περαιτέρω καθοδήγηση, εφόσον η συνύπαρξη είναι αναγκαία.
Οι «55» βγήκαν μπροστά
Ο Παύλος Πολάκης, ως κύριος εκφραστής της πτέρυγας αυτής, φανέρωσε ήδη μέρος της στρατηγικής που πρόκειται ξεδιπλώσει στη διάρκεια του τετραήμερου συνεδρίου. Είχε από καιρό εκφράσει την άποψη ότι άλλη ευκαιρία ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα θα βρει στο μέλλον για να ξαναβγεί στον αφρό. Είτε θα την αξιοποιήσει είτε θα βυθιστεί βαθύτερα.
Το κείμενο συμβολής που μοίρασε, έχοντας πρώτα εξασφαλίσει τις υπογραφές άλλων 54 στελεχών και μελών, μοιάζει να ενεργοποιείται σαν «πολιορκητικός κριός» μιας ευρείας κίνησης η οποία οδηγεί σε πρόσκρουση με την προεδρική ομάδα. Κι ενώ μεταξύ των προτεινόμενων αλλαγών στο καταστατικό, όπως αυτές είχαν εγκριθεί πλειοψηφικά από την Κεντρική Επιτροπή πριν από 25 ημέρες, είναι η κατάργηση των τάσεων (με διατήρηση μόνο των ρευμάτων), οι εν λόγω 55 έρχονται να συνθέσουν, εκούσια ή ακούσια, μια τέτοια ακριβώς στο όνομα της αλλαγής του παγιωμένου κλίματος.
Είναι μια αλλαγή που για τους ίδιους στηρίζεται σε «ξεκάθαρες θέσεις που δεν θα χάνονται μέσα σε ένα ‘κλασικό’, μακροσκελές, συνεδριακό κείμενο απόφασης». Όπως επίσης σε «συγκεκριμένα σημεία αιχμής γύρω από τα οποία θα ασκήσουμε σκληρή, συντονισμένη, επιθετική και όχι φοβική αντιπολίτευση μέχρι τις επόμενες εκλογές».
Οι καλά επιλεγμένες λέξεις δεν κρύβουν τη δηλωμένη δυσαρέσκεια για ορισμένους από τους έως τώρα προεδρικούς χειρισμούς σε μια σειρά από σημαντικά θέματα. Κυρίως δε την προσπάθεια προσέγγισης του ΠαΣοΚ και της Νέας Αριστεράς. Σε μεταξύ τους συζητήσεις συμφωνούσαν ότι δεν είναι ανεκτό πλέον «να γίνονται τόσα λάθη» από την ηγεσία.
Οι γνωστές υπογραφές
Μεταξύ όσων αρχικά συμπλέουν είναι, φυσικά, οι παραδοσιακοί συνεργάτες του Σφακιανού βουλευτή και τομεάρχη Διαφάνειας, όπως ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, ο Βασίλης Σμπώκος, ο Μάρκος Χατζησάββας και ο Γιώργος Παναγιωτόπουλος. Πρόσωπα που ούτως ή άλλως τον είχαν υποστηρίξει στην προεκλογική καμπάνια του.
Παράλληλα ωστόσο συνυπογράφουν το περιεχόμενο τόσο ο βουλευτής Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος όσο και ο ευρωβουλευτής Νικόλας Φαραντούρης ως τα πιο προβεβλημένα ονόματα της λίστας που δόθηκε στη δημοσιότητα, μαζί με άλλους πρώην βουλευτές ή μέλη της παρούσας ΚΕ. Ας μην αποκλειστεί μάλιστα να προστεθούν κι άλλα πρόσωπα, που ζυγίζουν το πότε κι αν θα εκδηλωθούν επισήμως.
Επειδή πάντως το όνομα του Κεφαλλονίτη καθηγητή προκάλεσε διάφορες αναγνώσεις κι ενεργοποίησε κομματικά αντανακλαστικά, ιδιαίτερα την ώρα που μετά την υποψηφιότητά του έχει επιλέξει να κρατά μια διακριτική απόσταση από τις εσωκομματικές ισορροπίες, συνομιλητές του εξηγούσαν με σαφήνεια πως ο ίδιος «στηρίζει κάθε προσπάθεια γόνιμου διαλόγου με σεβασμό στον χώρο αλλά και χωρίς να ταυτίζεται σε όλα και με όλους». Κάτι που έχει δηλώσει τόσο για τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και για την ευρωομάδα της Αριστεράς που ανήκει. Υπενθύμισαν παράλληλα οι ίδιες πηγές, ότι πρόκειται για στέλεχος που «έχει κατ’ επανάληψη μιλήσει για την ανάγκη ανασυγκρότησης και ανανέωσης της δημοκρατικής παράταξης με καθαρές θέσεις και απαντήσεις στα προβλήματα της κοινωνίας».
Σύμφωνα με το κείμενο οι υπογράφοντες αναγνωρίζουν συμπερασματικά ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ δοκιμάστηκε σκληρά από πολλαπλές διασπάσεις και σήμερα βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό δημοσκοπικά». Αλλά επειδή θεωρούν πως προϋποθέσεις επιστροφής σε κυβερνητική τροχιά είναι πιθανές και εφικτές, προκρίνουν απαραίτητες δομικές αλλαγές στο μοντέλο λειτουργίας. Μόνο τότε, πιστεύουν, το κόμμα τους θα καταφέρει «να εμπνεύσει, ξανά, τα μέλη του, να ενθαρρύνει την συμμετοχή των πολιτών στις οργανώσεις και στα δίκτυά του και να δυναμώσει την παρέμβασή του μέσα από μια νέα εξωστρεφή λογική που θα τον καθιστά πόλο διαρκούς διεύρυνσης και ενσωμάτωσης δυνάμεων της κοινωνίας».
Πώς θα κινηθεί το προεδρικό μπλοκ
Υπό αυτές τις συνθήκες είναι βέβαιο πως η εξ αρχής συμπαγής ομάδα Φάμελλου θα συσπειρωθεί ακόμη περισσότερο, αναζητώντας τα δικά της ερείσματα εντός του σώματος των συνέδρων. Ο Γιάννης Ραγκούσης, υπεύθυνος πολιτικού σχεδιασμού του ΣΥΡΙΖΑ ως μέλος της ΠΓ, εξέφρασε ένα μέρος των ιδεών με τις οποίες ο νυν πρόεδρος και συνεργάτες του πρόκειται ν’ αντιπαρατεθούν κατά τη διάρκεια του τετραημέρου, αποκρούοντας τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς. Ειδάλλως δεν θα χαρακτήριζε δις «κωμικό» στο προσυνεδριακό κείμενό του τον ισχυρισμό πως η κρίση οφείλεται είτε σε «υστέρηση αριστερής ριζοσπαστικής ρητορικής του Φάμελλου» είτε σε έλλειψη «επικοινωνιακού ή οργανωτικού χαρακτήρα».
Όπως παρατήρησε ακολούθως ο Γ. Ραγκούσης το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο κακός εαυτός του που «δεν του επιτρέπει να εναρμονιστεί με τις κοινωνικές αξιακές ιεραρχήσεις». Συνδυαστικά πάντα με τον ατομικισμό «που ο καθένας λέει και κάνει ό,τι θέλει όποτε θέλει», την υπονόμευση της συλλογικότητας, την ιδιοτέλεια και τις προσωπικές ατζέντες. Συστατικά που, για τον ίδιο, προκάλεσαν την εκλογή Κασσελάκη και για την οποία «έχουν απαράγραπτη, ιστορικού μεγέθους, ευθύνη όσες και όσοι προσπάθησαν μέχρι και την τελευταία στιγμή να διασώσουν».
Πόσο θα τραβήξει το σχοινί ο Φάμελλος;
Παρά την έλλειψη ονομαστικών αναφορών, οι αιχμές και οι υπαινιγμοί του πρώην υπουργού εμπεριείχαν προσωπική στόχευση και φωτογραφικό περιεχόμενο. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, κι αφού χαρακτήρισε «άδικη» τη «δημοσκοπική κατακρήμνιση» που εμφανίζεται από διάφορες εταιρίες, δεδομένων των δράσεων και των πρωτοβουλιών που λαμβάνονται το τελευταίο εξάμηνο, ο υπεύθυνος πολιτικού σχεδιασμού προέτρεψε, ως αρμόδιος της πυξίδας, σε «ηθική και αξιακή εσωτερική επανάσταση» ομολογώντας ότι πρόκειται για «το μόνο είδος εσωστρέφειας που θα κάνει καλό στον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ».
Όλο αυτό παρακινεί και τον Σωκράτη Φάμελλο να επαναλαμβάνει με βεβαιότητα ότι από την επόμενη Δευτέρα, 16/6, «ο ΣΥΡΙΖΑ φεύγει από την αναξιοπιστία», διότι δεν γίνεται αλλιώς. Εμφανίζεται κι ο ίδιος, σε κάθε αφορμή, αποφασισμένος να τεντώσει στα όρια το σχοινί προκειμένου να κερδίσει το στοίχημα που είχε θέσει όταν παρέλαβε τα ηνία, προτάσσοντας τη σοβαρότητα και την τεκμηρίωση έναντι ενός σκληροπυρηνικού λόγου. Θα χρειαστεί, βέβαια, η πλειοψηφία που διατηρούσε στις συνεδριάσεις της ΚΕ να επιβεβαιωθεί στις κρίσιμες ψηφοφορίες της 15ης Ιουνίου, καθώς οι συνεδριακοί συσχετισμοί είναι διαφορετικοί.
Ο Τσίπρας παρατηρεί και παρεμβαίνει
Μέσα σ’ όλα αυτά οι ολοένα και πυκνότερες εμφανίσεις του Αλέξη Τσίπρα εξακολουθούν να μαγνητίζουν το ενδιαφέρον ενός ευρύτερου ακροατηρίου. Ο πρώην πρωθυπουργός και θεμελιωτής του ΣΥΡΙΖΑ ετοιμάζεται την ερχόμενη Τρίτη (10/6) για την αμέσως επόμενη παρέμβασή του μέσα από τη δεύτερη Διάσκεψη του Ινστιτούτου του στο Μέγαρο.
Ο Αλ. Τσίπρας δεν είναι δυνατόν να περιοριστεί μόνο στον μεμονωμένο ρόλο του βουλευτή και στη διάρκεια αυτών των δώδεκα ενεργών μηνών συντηρεί ένα παρεμβατικό προφίλ που επιδρά στα τεκταινόμενα. Παρουσία ισχυρών προσωπικοτήτων της πολιτικής και της πανεπιστημιακής κοινότητας προεξάρχοντος του Αμερικάνου γερουσιαστή Μπέρνι Σάντερς, στην ομιλία που θα κλείσει τις εργασίες της ημερίδας, ο πρώην πρωθυπουργός δεν θα φεισθεί αναφορών στην αλλοτρίωση που έχουν υποστεί θεμελιώδεις τομείς και θα εκφράσει την προσδοκία του για μια φρέσκια ανατροπή.
Ομολογουμένως το γεγονός πως η Διάσκεψη του Ινστιτούτου του διεξάγεται δύο ημέρες πριν από την έναρξη του Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ «κλέβει» απ’ όσα συγκριτικά θα προσέφερε αν μιλούσε στο ανώτατο κομματικό όργανο. Το έχει όμως αποκλείσει, αφού θα το έχει κάνει ήδη την Τρίτη.
Ο Σωκράτης Φάμελλος ρωτήθηκε ξανά επί τούτων. Κι αποκρίθηκε για άλλη μια φορά πως ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί «ένα πολύτιμο κεφάλαιο για τη χώρα». Άρα η συμβολή του καθίσταται, κατά τον ίδιο, απαραίτητη προκειμένου να επιτευχθεί «η ανασύνθεση, η ενδυνάμωση, αλλά και η ποιοτική αναβάθμιση του προοδευτικού χώρου». Σε κάθε περίπτωση βέβαια σημασία έχει τι ο Αλέξης Τσίπρας επιδιώκει από το μέλλον του, πώς έχει κατά νου να το εφαρμόσει και με ποιους.
Να έχει ανακοινώσει οτιδήποτε πριν από την επόμενη Κυριακή φαντάζει αδιανόητο. Να το υπονοήσει; Ίσως. Σίγουρα πάντως θα γνωρίζει τις εσωκομματικές ισορροπίες που θα έχουν διαμορφωθεί.
