«Η απόκτηση του Καναδά φέτος, μέχρι την περιοχή του Κεμπέκ, θα είναι θέμα μιας απλής στρατιωτικής πορείας (a mere matter of marching) και θα μας δώσει την εμπειρία που χρειαζόμαστε για να επιτεθούμε μετά στο Χάλιφαξ και να αποβάλουμε διά παντός την Αγγλία από την αμερικανική ήπειρο». Δεν το είπε ο βασιλεύς Ντόναλντ αυτό παραπάνω, αν και θα μπορούσε. Το έγραψε ο Τόμας Τζέφερσον (ο συγγραφέας της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας) σε επιστολή προς τον φίλο του Γουίλιαμ Ντουέιν, τον Αύγουστο του 1812, όταν ο αμερικανικός στρατός εισέβαλε στον Καναδά από τρία σημεία, με τους σκοπούς που αναφέρει ο Τζέφερσον στην επιστολή του. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, γιατί το πορτρέτο του τρίτου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών (που δεν ήταν πια πρόεδρος στον πόλεμο του 1812) κατέχει περίοπτη θέση στο ανακαινισμένο Οβάλ Γραφείο, κάτω από το πορτρέτο του Αλεξάντερ Χάμιλτον – όπως ακριβώς πρέπει, κατά την τάξη της αξίας των δύο ανδρών.
Ο Πόλεμος του 1812, όπως έμεινε στην Ιστορία η στρατιωτική σύγκρουση Ηνωμένων Πολιτειών και Μεγάλης Βρετανίας, που κράτησε τρία χρόνια και εκτυλίχθηκε σε θάλασσα και στεριά, είναι σήμερα ξεχασμένος. Δεν θα είχε νόημα να τον θυμηθούμε, αν ο πρόεδρος Τραμπ δεν τον επανέφερε στην επικαιρότητα με τις ευθείες μέχρι παρεξηγήσεως αναφορές του στο όνειρο της προσάρτησης του Καναδά ως 51ης Πολιτείας των ΗΠΑ. Ακόμη και για λόγους γεωγραφικής αισθητικής, όπως λέει ο ίδιος. Επειδή θα ήταν μπιούτιφουλ να βλέπεις στον χάρτη ολόκληρη τη Βόρεια Αμερική να καλύπτεται από τις ΗΠΑ. (Να κάνω μια παρένθεση εδώ, κυριολεκτικά και μεταφορικά, γιατί νομίζω ότι, λόγω του Τραμπ, θα χρειαστεί να εισαγάγουμε τον όρο στη γλώσσα μας, αμετάφραστο με ελληνικούς χαρακτήρες. Θα λέμε ή θα γράφουμε μπιούτιφουλ χωρίς εισαγωγικά και θα εννοούμε το ωραίο κατά την αισθητική του Τραμπ.)
Ακόμη και αν το κάνει αυτό για να σπάει πλάκα (ενδεχόμενο για το οποίο τον έχω απολύτως ικανό), και μόνο ότι ο πρόεδρος Τραμπ επανέρχεται συστηματικά στο όραμά του για τον Καναδά είναι σαν να γυρίζει πίσω το ρολόι κατά 213 χρόνια. Ο ξεχασμένος Πόλεμος του 1812 έληξε με ένα είδος ισοπαλίας μεταξύ Βρετανών και Αμερικανών, οι μακροπρόθεσμες συνέπειές του όμως είναι εκείνες που έχουν σημασία για εμάς, διότι εξηγούν το κύμα του πατριωτισμού που σαρώνει τον Καναδά αφότου ο Τραμπ άνοιξε το θέμα.
Τα σύνορα δεν άλλαξαν σχεδόν καθόλου από τον Πόλεμο του 1812. Αντιθέτως, ο πόλεμος τα χάραξε βαθύτερα και εδραίωσε την αντίληψη των δύο διαφορετικών χωρών για τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Οι Αμερικανοί συμβιβάστηκαν με την πραγματικότητα ότι το περίφημο «manifest destiny» – το πεπρωμένο της χώρας τους να επεκταθεί στην ήπειρο – δεν έβγαινε προς Βορράν. Πολύ που τους ένοιαζε όμως, είχαν τη Δύση για να κατακτήσουν και πολλούς Ινδιάνους να τακτοποιήσουν (με την κακή έννοια, για την ακρίβεια, με τη χειρότερη…) Αντιστοίχως για τους Καναδούς, ο Πόλεμος του 1812 ήταν η αφετηρία της εθνικής τους αφύπνισης, αυτή η σύγκρουση έθεσε σε κίνηση τις διεργασίες που θα καταλήξουν το 1867 στην ίδρυση της Καναδικής Συνομοσπονδίας. Σημειώστε, δε, ότι κράτησαν και μερικές ένδοξες αναμνήσεις, παρόμοιες των οποίων δεν νομίζω κανένα άλλο έθνος στον πλανήτη ότι έχει, όπως λ.χ. ότι στον πόλεμο αυτό ήταν η μόνη φορά που ο εχθρός κατέλαβε την Ουάσιγκτον και πυρπόλησε τον Λευκό Οίκο…
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, γιατί οι Καναδοί έχουν θυμώσει τόσο πολύ, σε σημείο ώστε οι πολιτικές ισορροπίες στη χώρα έχουν ανατραπεί εν μία νυκτί. Φανταστείτε μόνο τι θα παθαίναμε εμείς αν έλεγε τα ίδια ο Ερντογάν για την Αθήνα με την ίδια φυσικότητα και την ίδια συχνότητα. Κάτι αντίστοιχο λοιπόν είναι αυτό που κάνει τώρα ο πρόεδρος Τραμπ με τους Καναδούς. Ως προς τις πολιτικές ανατροπές στον Καναδά, θυμίζω ότι η άθλια διακυβέρνηση της χώρας από τον Τριντό είχε καταβαραθρώσει τους Φιλελευθέρους, ενώ είχε αναδείξει τους Συντηρητικούς σε ανερχόμενη δύναμη χάρη σε έναν χαρισματικό λαϊκιστή – μια ήπια, καναδική εκδοχή του Τραμπ – ονόματι Πιερ Πουαλιέβρ. Οι προκλήσεις του Τραμπ, όμως, ματαιώνουν τις ελπίδες των Συντηρητικών, οι οποίοι έχουν περιέλθει σε πλήρη αμηχανία, ενώ οι Φιλελεύθεροι αντιθέτως πήραν και πάλι το προβάδισμα, χάρη και στην εκλογή του σοβαρού Μαρκ Κάρνεϊ στην ηγεσία του κόμματος. Ετσι, το όραμα του Τραμπ για τον Καναδά έθαψε έναν δυνάμει πολιτικό σύμμαχο. Ισως έχει κάποια σημασία ότι και ο Πόλεμος του 1812 ξεκίνησε με αποτυχίες για τους Αμερικανούς…
