Παράκαμψη του Ορμούζ: Προώθηση αγωγού της Σαουδικής Αραβίας στην Αλ Μάχρα της Υεμένης | Ειδησεις
Η ταχεία στρατιωτική κλιμάκωση στο κυβερνείο Αλ-Μάχρα της Υεμένης – ιστορικά ανέγγιχτο από τον πόλεμο – συνδέεται άμεσα με ευρύτερες περιφερειακές μετατοπίσεις. Η ανανεωμένη προσπάθεια της Σαουδικής Αραβίας να κατασκευάσει έναν αγωγό εξαγωγής πετρελαίου μέσω της Αραβικής Θάλασσας, μέσω της Αλ-Μάχρα, σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο στην παγκόσμια μάχη για τις ενεργειακές διαδρομές και τον έλεγχο των ακτών.
Όπως αναφέρει το the cradle, η προσπάθεια αυτή είναι κάτι περισσότερο από ένας οικονομικός ελιγμός- είναι ένα υπολογισμένο γεωπολιτικό παιχνίδι που αποσκοπεί στην αναδιαμόρφωση των ισορροπιών ισχύος στη Δυτική Ασία, με επιπτώσεις πολύ πέρα από τα σύνορα της Υεμένης.
Οι εντάσεις αυξάνονται στο στρατηγικής σημασίας κυβερνείο Αλ Μάχρα, την ανατολικότερη επαρχία της χώρας, η οποία συνορεύει με τη Σαουδική Αραβία και το Ομάν. Τις τελευταίες ημέρες έχουν ενταθεί οι δημόσιες διαμαρτυρίες κατά της στρατολόγησης από τη Σαουδική Αραβία σκληροπυρηνικών σαλαφιστικών πολιτοφυλακών υπό τη σημαία της Dera’ al-Watan (Ασπίδα του Έθνους), μιας δύναμης που υποτίθεται ότι έχει ως αποστολή τη διατήρηση της ασφάλειας.
Ταυτόχρονα, στρατιωτικοί εκπαιδευτές των ΗΠΑ προσγειώθηκαν στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αλ-Γκάιντα -που μετατράπηκε σε στρατιωτική βάση της Σαουδικής Αραβίας το 2017- πριν μεταφερθούν στο στρατόπεδο Κισν, όπου το Ριάντ εκπαιδεύει τις νέες ένοπλες μονάδες του.
Μιλώντας στο The Cradle, ο Άντελ αλ-Χασάνι, επικεφαλής του Φόρουμ για την Ειρήνη για να σταματήσει ο πόλεμος στην Υεμένη, εξηγεί τη σημασία της Αλ-Μάχρα, σημειώνοντας ότι είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κυβερνείο της Υεμένης και μοιράζεται σύνορα με δύο χώρες: “Το Ομάν μέσω των διελεύσεων Σαν και Σαρφίτ και τη Σαουδική Αραβία μέσω των συνόρων Χαρχίρ. Η Σαουδική Αραβία έχει μακροχρόνιες φιλοδοξίες σε αυτό το κυβερνείο. Έχει επανειλημμένα επιχειρήσει και αποτύχει να ασκήσει έλεγχο, χρησιμοποιώντας τακτικές όπως η στρατολόγηση τοπικών φυλών και η χορήγηση ιθαγένειας σε πολλούς κατοίκους. Το βασίλειο έχει επίσης επιδιώξει να κατασκευάσει έναν πετρελαιαγωγό μέσω της Αλ-Μάχρα προς την Αραβική Θάλασσα, επιμένοντας ότι η γη από την οποία διέρχεται ο αγωγός θα πρέπει να θεωρείται σαουδαραβικό έδαφος – ένα αίτημα που οι τοπικές φυλές έχουν απορρίψει”.
Η σημασία της Αλ-Μάχρα εκτείνεται πέρα από τα ανεκμετάλλευτα αποθέματα πετρελαίου που διαθέτει. Η θέση της την καθιστά πρωταρχικό στόχο για τη Σαουδική Αραβία, η οποία επιθυμεί διακαώς να κατασκευάσει έναν αγωγό που θα μειώσει την εξάρτησή της από τα Στενά του Ορμούζ – που ελέγχονται από το Ιράν και μέσω των οποίων περνάει σήμερα πάνω από το 90% των εξαγωγών πετρελαίου της.
Το Ριάντ προσπάθησε προηγουμένως να εξασφαλίσει έναν χερσαίο διάδρομο 300 χιλιομέτρων υπό την εξουσία του εκλιπόντος προέδρου της Υεμένης Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ, προσφέροντας να διαχειριστεί την υλικοτεχνική υποδομή και την ασφάλειά του. Το σχέδιο αυτό απέτυχε, αλλά το βασίλειο δεν το έχει εγκαταλείψει.
Τώρα, στοχεύει να επεκτείνει τους αγωγούς πετρελαίου από τα κοιτάσματά του μέσω του Χαρχίρ στο Χαντραμάουτ, φτάνοντας στο λιμάνι Αλ-Ναστούν στην Αλ-Μάχρα και τελικά στην Αραβική Θάλασσα – παρέχοντας στις εξαγωγές πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας μια ζωτικής σημασίας εναλλακτική διαδρομή πέρα από το Χορμούζ, το οποίο αποτελεί επίσης τη μοναδική θαλάσσια διέξοδο για το Ιράκ, το Κουβέιτ, το Μπαχρέιν και το Κατάρ.
Λαϊκή αντίσταση
Το τελευταίο στρατιωτικό κόλπο της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εκστρατείας για τη σύσφιξη της επιρροής της στην Αλ-Μάχρα. Έχοντας ήδη αποκτήσει τον έλεγχο της ακτογραμμής του κυβερνείου, το Ριάντ έχει εγκαταστήσει πύργους επιτήρησης, έχει επιτάξει το λιμάνι Αλ-Ναστούν και έχει αναπτύξει ναυτικές περιπολίες.
Με την πάροδο των ετών, εργάστηκε συστηματικά για να εξαγοράσει την πίστη των φυλών – προσφέροντας σαουδαραβική υπηκοότητα και οικονομικά κίνητρα σε αντάλλαγμα για την τοπική υποστήριξη, μεταξύ άλλων για τον αμφιλεγόμενο αγωγό πετρελαίου.
Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια έχει προκαλέσει σφοδρή τοπική αντίσταση. Πολλοί κάτοικοι της αλ-Μάχρα απορρίπτουν την ξένη στρατιωτική παρουσία και κατηγορούν τη Σαουδική Αραβία ότι προσπαθεί να «καταλάβει» την περιοχή τους.
Ο Αλί Μουμπάρακ Μαχάμεντ, εκπρόσωπος της Επιτροπής Ειρηνικής καθιστικής διαμαρτυρίας της Αλ-Μάχρα – ένα κίνημα βάσης που αντιτίθεται στη σαουδαραβική επιρροή – δηλώνει στο The Cradle: «Η Σαουδική Αραβία απέτυχε να επιβάλει το έργο του πετρελαιαγωγού λόγω της ισχυρής πολιτικής αντίστασης της επιτροπής μας και της σταθερότητας των κατοίκων της Αλ-Μάχρα, οι οποίοι έθεσαν τα δικά τους συμφέροντα σε προτεραιότητα έναντι των εξωτερικών δωροδοκιών». Ο ίδιος προσθέτει: «Η κυβέρνηση της Μαχράχας δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική που ακολουθείται από την κυβέρνηση: «Η Σαουδική Αραβία χρηματοδοτεί και υποστηρίζει τώρα σαλαφιστικές ομάδες, μεταφέροντάς τες από διάφορες επαρχίες στην Αλ-Μάχρα για να επηρεάσουν τον τοπικό πληθυσμό, να αλλάξουν τη δημογραφική του σύνθεση και να διαδώσουν τον σεχταρισμό».
Οι Σαουδάραβες, λέει ο Μαχάμεντ, «ανέπτυξαν πρόσφατα πολιτοφυλακές που δημιούργησαν και εκπαίδευσαν με την ονομασία “Dera” al-Watan» – που αποτελούνται κυρίως από εξτρεμιστές σαλαφιστές – και νομιμοποίησαν την παρουσία τους μέσω του λεγόμενου Προεδρικού Συμβουλίου Ηγεσίας».
Ο Μαχάμεντ υποστηρίζει ότι η στρατηγική της Σαουδικής Αραβίας ευθυγραμμίζεται με τα ευρύτερα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Βρετανίας στην Υεμένη: “Όπως κάθε κατοχική δύναμη, το Ριάντ χρησιμοποιεί τη στρατιωτική επέμβαση για να προωθήσει τη δική του ατζέντα. Η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Υεμένης – που λειτουργεί από το Ριάντ – είναι απολύτως συνυπεύθυνη, νομιμοποιώντας τον σαουδαραβικό έλεγχο της Αλ-Μάχρα».
Ο ίδιος εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το κυβερνείο, που κάποτε αποτελούσε καταφύγιο για τους Υεμενίτες που διέφευγαν από τον πόλεμο, τώρα παρασύρεται σε γεωπολιτικές αναταραχές.
Μια μάχη μεταξύ των αραβικών δυνάμεων του Περσικού Κόλπου
Οι φιλοδοξίες της Σαουδικής Αραβίας στην Αλ Μάχρα διαπλέκονται με περιφερειακές αντιπαλότητες, στις οποίες εμπλέκονται ιδίως το Κατάρ και τα ΗΑΕ.
Ενώ η Ντόχα συμμερίζεται τις ανησυχίες του Ριάντ για πιθανές διαταραχές στις μεταφορές πετρελαίου μέσω του Ορμούζ, τα ΗΑΕ έχουν ήδη εξασφαλίσει μια εναλλακτική οδό εξαγωγών μέσω του αγωγού Χαμπσάν-Φουτζάιρα, ο οποίος συνδέει τα κοιτάσματα πετρελαίου τους με τον Κόλπο του Ομάν – γεγονός που τα καθιστά λιγότερο ευάλωτα σε τυχόν αποκλεισμό του Ορμούζ.
Η στρατηγική αξία του ελέγχου της ακτογραμμής της Υεμένης αποτέλεσε βασικό παράγοντα στην απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να παρέμβει στον πόλεμο της Υεμένης. Ο έλεγχος των ακτών της Υεμένης θα επέτρεπε στη Σαουδική Αραβία να παρακάμψει πλήρως τα Στενά του Ορμούζ. Στο πλαίσιο αυτό, το Ριάντ στοχεύει να μετατρέψει την Αλ Μάχρα και το Χαντραμάουτ σε ημιαυτόνομες περιοχές υπό την επιρροή του.
Ωστόσο, οι σαουδαραβικές φιλοδοξίες συναντούν αντίσταση από τα ΗΑΕ, τα οποία έχουν εδραιώσει τη λαβή τους στο νησί Σόκοτρα – γεωγραφικά κοντά στην Αλ-Μάχρα – μετατρέποντάς το σε στρατηγικό στρατιωτικό κόμβο. Η απάντηση του Ριάντ ήταν να αυξήσει τη στρατιωτική του παρουσία στην Αλ-Μάχρα ως αντίβαρο στην επιρροή του Αμπού Ντάμπι στη Σόκοτρα. Σύμφωνα με τον Χασάνι: «Η Σαουδική Αραβία αναπαράγει το στρατιωτικό της μοντέλο που έχει παρατηρηθεί αλλού, όπως στη Λιβύη και τη νότια Υεμένη, δημιουργώντας στρατιωτικές μονάδες με σαλαφιστική κυριαρχία, όπως οι Ταξιαρχίες Γίγαντες, η Dera’ al-Watan και οι Ζώνες Ασφαλείας – όλες εξυπηρετούν άμεσα τα συμφέροντα της Σαουδικής Αραβίας».
Προειδοποιεί ότι η δύναμη Dera’ al-Watan στην Αλ-Μάχρα, η οποία στρατολογείται ως επί το πλείστον τοπικά, αποτελεί κοινωνική απειλή που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τη φυλετική δομή της περιοχής.
Αλλά τα βέλη του Ριάντ δεν στρέφονται όλα προς τα ΗΑΕ. Το Ομάν, ένας άλλος παίκτης-κλειδί που επηρεάζεται από τη σαουδαραβική επέκταση στην Αλ-Μάχρα, βρίσκεται επίσης σταθερά στο στόχαστρο της Σαουδικής Αραβίας. Όπως σημειώνει ο Χασάνι: “Ο έλεγχος της Σαουδικής Αραβίας στην Αλ-Μάχρα ασκεί σημαντική πίεση στο Ομάν, διασφαλίζοντας τα σύνορά του με το σουλτανάτο. Αυτό δημιουργεί κίνδυνο εθνικής ασφάλειας για το Ομάν, καθώς η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτή τη μόχλευση για να ασκήσει πολιτική επιρροή στο Μουσκάτ».
Η Σαουδική Αραβία επιδιώκει εδώ και καιρό να απομακρύνει το Ομάν από την παραδοσιακά ουδέτερη εξωτερική πολιτική του, δεδομένου ότι το Μουσκάτ έχει βασικό γεωγραφικό αντίκτυπο σε τυχόν προσπάθειες της Σαουδικής Αραβίας να αποκλείσει την Υεμένη και στον ανταγωνισμό του Ριάντ με τα ΗΑΕ και το Κατάρ.
Οι Σαουδάραβες συνεχίζουν να πιέζουν τους Ομάνιους να υποστηρίξουν τον πόλεμό τους στην Υεμένη, ενώ προσπαθούν να προωθήσουν το έργο του πετρελαιαγωγού και να επιβάλουν στρατιωτικό αποκλεισμό στα σύνορα της Αλ-Μάχρα.
Σε απάντηση, το Ομάν ενίσχυσε τη στρατιωτική του παρουσία κατά μήκος των συνόρων του, δημιούργησε νέα σημεία ελέγχου ασφαλείας και επιδίωξε στενότερους δεσμούς με τις φυλές της Αλ-Μάχρα για να αντιμετωπίσει τη σαουδαραβική επιρροή.
Οι διαμάχες εξουσίας επεκτείνονται πέρα από την Υεμένη
Οι ενέργειες της Σαουδικής Αραβίας στην Αλ-Μάχρα υπερβαίνουν τους οικονομικούς υπολογισμούς – αντανακλούν μια βαθύτερη γεωπολιτική ατζέντα που αποσκοπεί στη διασφάλιση των εξαγωγών πετρελαίου της, στην εδραίωση της περιφερειακής εξουσίας και στην υπεροπλία των ΗΑΕ.
Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές συναντούν σθεναρή αντίσταση – όχι μόνο από τις τοπικές φυλές αλλά και από ανταγωνιστικά κράτη του Περσικού Κόλπου και επιφυλακτικούς διεθνείς παίκτες. Το μέλλον της Αλ-Μάχρα παραμένει αβέβαιο.
Η περιοχή θα μπορούσε να γίνει ο τόπος παρατεταμένων αγώνων μεταξύ ξένων δυνάμεων και της τοπικής αντιπολίτευσης, ιδίως καθώς η μεταβαλλόμενη περιφερειακή δυναμική απειλεί να επανασχεδιάσει τον γεωπολιτικό χάρτη της Υεμένης και της ευρύτερης περιοχής.
Πηγή: Pagenews.gr
