Οι νεόκοποι μαρξιστές, το περιβάλλον και η αποανάπτυξη

Διαπιστώνω τα τελευταία χρόνια το ευλόγως αυξανόμενο ενδιαφέρον περί το κλίμα στην έρευνα και στην αρθρογραφία. Εκφράζεται έντονη διάθεση να μελετηθεί το έργο πολλών διανοητών, από τους προσωκρατικούς μέχρι τον γέροντα Πορφύριο τον καυσοκαλυβίτη και τον Μαχάτμα Γκάντι υπό το πρίσμα της οικολογίας· ανάμεσά τους και ο θεωρητικά παροπλισμένος Μαρξ, ο οποίος εμπνέει πλούσια βιβλιογραφία και αντιπαράθεση. Λαμβάνοντας όμως μια έννοια ή ένα εργαλείο της σύγχρονης εποχής, για να κατανοήσεις ή να ερμηνεύσεις ένα φαινόμενο ή μια κατάσταση του παρελθόντος, διαπράττεις επιστημολογικό σφάλμα. Η μελέτη των εργαλείων του Καρλ Μαρξ (1818-1883) σάμπως να παράπεσε προ καιρού, καθώς στις αναλύσεις του δεν ασχολήθηκε με το περιβαλλοντικό ζήτημα. Αλλωστε, ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής των καθεστώτων που ιδρύθηκαν εν ονόματί του δεν διέφερε από την αρπακτική εκμετάλλευση της φύσης, όπως την ασκούσαν οι φιλελεύθερες οικονομίες.