Ο αντιπρόεδρος του Ντόναλντ Τραμπ, Τζέι Ντι Βανς πρωτοστάτησε στην επίθεση κατά του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο, με τα διεθνή ΜΜΕ να σχολιάζουν τον ρόλο του και να επιχειρούν να εξηγήσουν γιατί παρουσιάστηκε «βασιλικότερος του βασιλέως».
Το BBC σημειώνει ότι δεν κράτησε τη στάση που είχαν ορισμένοι προκάτοχοί του που κινούνταν σαν «ένας αυτοσυγκρατημένος πολιτικός αντικαταστάτης», αλλά αντίθετα ήταν αυτός που πήρε τα ηνία στην επίθεση κατά του Ουκρανού προέδρου. Μάλιστα, το βρετανικό μέσο χρησιμοποιεί τον όρο «attack dog», παρομοιάζοντας τον με τον σκύλο που είναι μπροστά στην επίθεση.
Η συνάντηση ήταν εγκάρδια μέχρι που ο Βανς πήρε τον λόγο για να επαινέσει τον Τραμπ για την επιδίωξη, όπως είπε, μιας διπλωματικής λύσης στον πόλεμο Ουκρανίας – Ρωσίας.
«Για τι είδους διπλωματία μιλάς, Τζέι Ντι;», αναρωτήθηκε ο Ζελένσκι, ο οποίος είχε επικρίνει τις απευθείας συνομιλίες μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας. «Τι εννοείς;», τον ρώτησε.
«Μιλάω για το είδος της διπλωματίας που πρόκειται να τερματίσει την καταστροφή της χώρας σας», απάντησε ο Βανς, κατακεραυνώνοντας τον έκπληκτο Ουκρανό πρόεδρο.
«Κύριε Πρόεδρε, με όλο το σεβασμό, νομίζω ότι είναι ασέβεια εκ μέρους σας να έρχεστε στο Οβάλ Γραφείο για να προσπαθήσετε να το καταδικάσετε αυτό μπροστά στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης», πρόσθεσε ο Τζέι Ντι Βανς.
Ο αντιπρόεδρος του Τραμπ κατηγόρησε επίσης τον Ζελένσκι ότι έκανε προεκλογική εκστρατεία για λογαριασμό των Δημοκρατικών κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών του 2024.
Ο Ουκρανός ηγέτης επισκέφθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο ένα εργοστάσιο πυρομαχικών στην κρίσιμη πολιτεία της Πενσιλβάνια και συναντήθηκε με την αντίπαλο του Τραμπ, Κάμαλα Χάρις, στον Λευκό Οίκο.
Ο Τζέι Ντι Βανς.
Πανηγυρίζουν οι Ρεπουμπλικάνοι μετά τον καβγά του Τραμπ με τον Ζελένσκι
Η επίθεση του Βανς στον Ζελένσκι έτυχε ευρείας υποστήριξης από τους Ρεπουμπλικάνους.
«Ήμουν πολύ περήφανος που ο Τζέι Ντι Βανς υπερασπίστηκε τη χώρα μας», δήλωσε ο γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνας Λίντσεϊ Γκρέιαμ, επί μακρόν υπέρμαχος της Ουκρανίας και «γεράκι» της εξωτερικής πολιτικής, όπως αναφέρει το BBC. Μάλιστα, πρότεινε να παραιτηθεί ο Ζελένσκι.
Ο γερουσιαστής της Αλαμπάμα Τόμι Τούμπερβιλ αναφέρθηκε στον Ζελένσκι ως «αυτή η ουκρανική νυφίτσα».
Ο βουλευτής Μάικ Λόουλερ από τη Νέα Υόρκη ήταν πιο μετρημένος, λέγοντας ότι η συνάντηση ήταν «μια χαμένη ευκαιρία τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για την Ουκρανία».
Ασυνήθιστη στάση
Η αξιοσημείωτη επίθεση του Βανς σε έναν επικεφαλής κράτους που επισκέφθηκε τη χώρα δεν είναι συνηθισμένη για έναν αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, σημειώνει το βρετανικό μέσο.
Η δουλειά τους είναι συχνά – αλλά όχι πάντα – να βοηθήσουν να εκλεγεί ο πρόεδρος και στη συνέχεια να κάθονται ήσυχα στο πλευρό του αφεντικού τους. Να είναι ένας πιστός υπολοχαγός που εκπροσωπεί τον πρόεδρο σε ταξίδια στο εξωτερικό – να βρίσκονται σε ετοιμότητα, σε απόσταση αναπνοής, όπως λένε, από την προεδρία.
Η διαφορά με τον πρώτο αντιπρόεδρο του Τραμπ, τον πολύ πιο ήπιο Μάικ Πενς, δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη.
Το BBC σημειώνει ότι ο Βανς συνήθως εκφράζει το σκεπτικό πίσω από τις ενστικτώδεις τοποθετήσεις του Τραμπ και είναι εδώ και καιρό ανοιχτά επιφυλακτικός απέναντι στην αμερικανική βοήθεια προς την Ουκρανία.
Όταν ήταν υποψήφιος για τη Γερουσία του Οχάιο το 2022, ο Βανς είπε σε ένα podcast: «Πρέπει να είμαι ειλικρινής μαζί σας. Δεν με ενδιαφέρει πραγματικά τι θα συμβεί στην Ουκρανία με τον έναν ή τον άλλο τρόπο».
Όπως χαρακτηριστικά γράφει το BBC, ο νυν αντιπρόεδρος χλεύασε τον Τραμπ ως ηλίθιο πριν από οκτώ χρόνια, πριν από την πολιτική εξέλιξή του που κορυφώθηκε με το να γίνει ο διάδοχος του κινήματος «Make America Great Again» του Αμερικανού προέδρου.
Παρά τη δημοτικότητα του Βανς μεταξύ των συντηρητικών ψηφοφόρων, ο Τραμπ δήλωσε πρόσφατα σε συνέντευξή του στο Fox News ότι είναι «πολύ νωρίς» για να πούμε αν ο αντιπρόεδρος θα είναι ο επόμενος στη σειρά για να διεκδικήσει την προεδρία το 2028.
Απτόητος, ο Βανς φαίνεται να αναπτύσσει ρόλο πολιτικού καβγατζή για τον Τραμπ, προχωρώντας ακόμη περισσότερο από τον πρόεδρο στην ανοιχτή κριτική του στους αντιπάλους της αμερικάνικης κυβέρνησης.
Πολλά από τα θύματα των λεκτικών επιθέσεων του Βανς είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ.
Ο ίδιος ξεκίνησε αυτές τις επιθέσεις από τη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια τον περασμένο μήνα, ένα συνηθισμένο τόπο επίσκεψης για έναν αντιπρόεδρο των ΗΠΑ. Η Κάμαλα Χάρις συχνά έβγαζε αξιομνημόνευτες ομιλίες εκεί, σημειώνει το BBC.
Όμως, ο Βανς χρησιμοποίησε τη Διάσκεψη για να εξαπολύσει μια σφοδρή επίθεση στην κατάσταση της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, κατηγορώντας τους ηγέτες της ηπείρου ότι λογοκρίνουν την ελευθερία του λόγου και δεν ελέγχουν τη μετανάστευση.
«Αν τρέχετε φοβούμενοι τους ίδιους τους ψηφοφόρους σας, δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να κάνει η Αμερική για εσάς», είπε.
Οι συμμετέχοντες έμειναν έκπληκτοι και τρομοκρατήθηκαν από τη στάση του.
Αυτό δεν ήταν το συνηθισμένο – και πλέον ευρέως αποδεκτό – επιχείρημα ότι η Ευρώπη θα πρέπει να καταβάλει περισσότερα για την άμυνα και την ασφάλειά της.
Ο Τζέι Ντι Βανς στη Διάσκεψη του Μονάχου.
Ο Τζέι Ντι Βανς υποτίθεται ότι θα ήταν ένας αδιάφορος αντιπρόεδρος, γράφει ο Guardian.
Ωστόσο, ο πρωταγωνιστικός του ρόλος στην «έκρηξη» της Παρασκευής μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ίσως σηματοδοτεί τη στιγμή που η μεταπολεμική συμμαχία μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής κατέρρευσε οριστικά, όπως αναφέρει σε ανάλυσή του ο Guardian.
Αυτή ήταν η δεύτερη μεγάλη παρέμβαση του Βανς αυτόν τον μήνα. Η ευρωσκεπτικιστική του κοσμοθεωρία ήρθε στο προσκήνιο στο Μόναχο, όπου κατηγόρησε σοκαρισμένους Ευρωπαίους ηγέτες ότι καταπνίγουν την ελευθερία του λόγου, λέγοντας τους ότι «αν τρέχετε από τον φόβο των δικών σας ψηφοφόρων, δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να κάνει η Αμερική για εσάς».
O Βανς τελικά βρήκε την ευκαιρία του για να έρθει σε αντιπαράθεση. Ο αμερικανός αντιπρόεδρος συγκροτεί σιωπηλά μια ομάδα εξωτερικής πολιτικής με έντονα σκεπτικιστική άποψη για την αξία του Κιέβου ως μελλοντικού συμμάχου. Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξέφρασαν την υποστήριξή τους στον Ζελένσκι, λέγοντας ότι η συμπεριφορά της ομάδας Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο υποδεικνύει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πραγματικά επιλέγουν την πλευρά του Πούτιν.
Υπάρχει κάτι στην Ουάσιγκτον που πολλοί κατανοούν, αλλά λίγοι το λένε: ότι η κυβέρνηση Τραμπ έψαχνε για μια αφορμή για να καταστρέψει τις σχέσεις της με την Ουκρανία και ότι τα μηνύματα που ακολούθησαν μετά το Οβάλ Γραφείο φαίνονταν περίεργα συντονισμένα και προκαθορισμένα.
«Ήταν ένα ατύχημα που σχεδιάστηκε», είπε ο Σαμ Γκριν, καθηγητής ρωσικής πολιτικής στο King’s College του Λονδίνου. «Η ήσυχη συζήτηση από το Μόναχο ήταν για να προετοιμάσουν την Ουκρανία για μια πτώση. Αν μια πραγματική συμφωνία ήταν αδύνατη, κάποιος έπρεπε να αναλάβει την ευθύνη γι’ αυτό και πιθανότατα θα ήταν οι Ουκρανοί», τόνισε.
«Επρόκειτο για μια ολοκληρωμένη ιδεολογική επίθεση – ένα σημάδι ότι οι ΗΠΑ υπό τον Τραμπ όχι μόνο απομακρύνονται από την Ευρώπη, μετατοπίζοντας την προσοχή της ασφάλειάς τους στην Κίνα, αλλά επιδιώκουν επίσης να προωθήσουν τον δικό τους λαϊκισμό τύπου Τραμπ στην ευρωπαϊκή ήπειρο», γράφει χαρακτηριστικά το BBC.
Στη συνέχεια ο Βανς έφαγε με την ηγέτιδα της ακροδεξιάς AfD, ενώ ενεπλάκη σε καβγάδες στα social media, όπως με τον ιστορικό Νάιαλ Φέργκιουσον, υπερασπίζοντας τη στάση του στη Διάσκεψη.
Έπειτα, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ τα έβαλε ακόμα και με τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, Σερ Κιρ Στάρμερ μέσα στο Οβάλ Γραφείο.
Από το πουθενά, όπως σημειώνει το BBC, είπε στον Στάρμερ ότι «υπήρξαν παραβιάσεις της ελευθερίας του λόγου που στην πραγματικότητα επηρεάζουν όχι μόνο τους Βρετανούς – φυσικά το τι κάνουν οι Βρετανοί στη χώρα τους είναι δικό τους θέμα – αλλά επηρεάζουν επίσης τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας και, κατ’ επέκταση, τους Αμερικανούς πολίτες».
Διάφορα ερωτήματα προκύπτουν. Ήταν η επίθεση του Βανς στον Ζελένσκι προμελετημένη, όπως πιστεύουν ορισμένοι διπλωμάτες;
Πηγές του Λευκού Οίκου δήλωσαν σε αμερικανικές εφημερίδες ότι δεν ήταν.
Μήπως ο νέος ρόλος του Βανς αναδύεται κατ’ εντολή του Τραμπ, που μοιράζεται το φορτίο με τον Έλον Μασκ, για να τιμωρήσει στους αντιπάλους του προέδρου;
Ή μήπως ο Βανς λειτουργεί από μόνος του, για να χτίσει τη βάση μιας προεκλογικής εκστρατείας σε τρία χρόνια, όταν ο Τραμπ δεν θα μπορεί να είναι ξανά υποψήφιος;
Όποιες κι αν είναι οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, ο Βανς αναδεικνύεται σε κάτι περισσότερο από το νούμερο δύο του Τραμπ, καταλήγει το BBC.
