Πολλοί από τη γενιά αυτή ήταν νέοι ενήλικες όταν ξεκίνησε η Μεγάλη Ύφεση και μέχρι σήμερα αγωνίζονται να αγοράσουν σπίτια και να αποπληρώσουν το φοιτητικό χρέος. Τώρα, αυτοί οι κουρασμένοι millennials μοιράζονται τη σοφία τους με τη Gen Z στο TikTok, δημοσιεύοντας συμβουλές προετοιμασίας και λίστες προς αποφυγή αγορών για να διευκολύνουν τους νέους που θα μπορούσαν να εισέλθουν στην πρώτη τους μεγάλη ύφεση ως ενήλικες.
Οι γρήγορες αλλαγές πολιτικής του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ έχουν κάνει τους πάντες να προειδοποιούν για τρομερές συνέπειες για την αμερικανική οικονομία, από τον πρόεδρο της Fed Τζερόμ Πάουελ μέχρι τους αναλυτές της Goldman Sachs. Η κλιμάκωση του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου «tit-for-tat» της κυβέρνησης Τραμπ θα μπορούσε να οδηγήσει σε ύφεση τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για τον κόσμο φέτος, ανέφερε η JPMorgan αυτόν τον μήνα. Η κατάσταση αυτή έρχεται κατά τη διάρκεια μιας ήδη άνευ προηγουμένου σειράς γεγονότων για τους νέους – καθώς οι άνθρωποι που ηλικιακά βρίσκονται στις αρχές της δεκαετίας των 20 κερδίζουν λιγότερα και έχουν περισσότερα χρέη, ήδη χτυπημένοι από την πανδημία του Covid-19 και την επέλαση του πληθωρισμού.
Έτσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να μην βρίσκονται σε ύφεση αυτή τη στιγμή, αλλά οι νεότεροι εργαζόμενοι ενήλικες εξακολουθούν να είναι ανήσυχοι – και να ζητούν συμβουλές από τους μεγαλύτερους σε ηλικία συνομηλίκους τους.
Οι παλιές, «καλές» μνήμες των millennials
Κατά την περιήγησή της στο TikTok, η Sasha Whitney, 37 ετών, παρατήρησε ότι οι χρήστες της γενιάς Z μοιράζονταν τα ίδια συναισθήματα σχετικά με την επικείμενη ύφεση: «καταπιεσμένοι, απογοητευμένοι, πολύ θλιμμένοι και απελπισμένοι για το μέλλον».
Πρόκειται για μια έντονη διαφορά από την εποχή που η Whitney αποφοίτησε από το κολέγιο το 2009 κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, πριν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γίνουν τόσο διαδεδομένα και όταν ο Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος διεξήγαγε την εκστρατεία του με την έννοια της ελπίδας, μόλις ανέλαβε την εξουσία, αναφέρει σε δημοσίευμά του το CNN.
«Όταν μίλησα με μερικούς από τους φίλους μου της χιλιετίας, έλεγαν: «Ναι, ήμασταν απένταροι. Παλεύαμε», δήλωσε ο Whitney, του οποίου το κύριο κοινό στο TikTok είναι ηλικίας 18 έως 25 ετών. «Ωστόσο, δεν προσπαθούσαμε να συμβαδίσουμε με τους Τζόουνς. Δεν προσπαθούσαμε να απεικονίσουμε έναν τρόπο ζωής για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Άλλοι millennials αστειεύτηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με την αίσθηση της κοινότητας που είχαν κατά τη διάρκεια της ύφεσης, ακούγοντας νοσταλγία για τις ημέρες των φθηνότερων ποτών, της ένδυσης business casual και των ατελείωτων επαναλήψεων της feel-good recession pop. «Αν θέλετε να μάθετε πώς επιβιώσαμε, ναι, λιποθυμήσαμε», σχολίασε ένας millennial χρήστης στο TikTok.
Όμως οι millennials μοιράστηκαν τους πραγματικούς οικονομικούς τους αγώνες. Μετά την αποφοίτησή της, η Whitney έζησε για λίγο στο σπίτι, και στη συνέχεια μετακόμισε, πληρώνοντας ενοίκιο και φοιτητικά δάνεια και αφήνοντας 20 δολάρια την εβδομάδα για ψώνια. Δούλεψε στο λιανικό εμπόριο αμέσως μετά το κολέγιο και βρήκε πώς να χειρίζεται τα οικονομικά της μέσα από δοκιμές και λάθη.
«Αγοράζω συσκευασίες τόνου, κατεψυγμένα λαχανικά, ψωμί και τα βάζω στην κατάψυξη. Τότε ήταν που πραγματικά κατάλαβα ότι κάτι συμβαίνει», είπε.
Το βίντεο της Whitney στο TikTok ξενάγησε τους θεατές σε μερικές συμβουλές για την ύφεση, όπως: να παίρνετε όποια δουλειά μπορείτε να βρείτε, να ζείτε κάτω από τις δυνατότητές σας και να διαγράφετε πλατφόρμες πληρωμών όπως το Klarna και το After Pay. Άλλα βίντεο από millennials στο TikTok προσφέρουν οδηγούς προετοιμασίας για την ύφεση, όπως το να έχεις ένα ταμείο αποταμίευσης έκτακτης ανάγκης και επικαιροποιημένα βιογραφικά σημειώματα.
«Αν μπορώ να δώσω σε κάποιον συμβουλές, ειδικά στους νεότερους, αυτό θα κάνω», δήλωσε ο Whitney.
Περιορισμός εξόδων
Πολλοί TikTokers ορκίζονται να κάνουν ένα πράγμα: να περιορίσουν τα έξοδά τους.
Για την Imani Smith, μια 29χρονη από το Ντάλας, αυτό σημαίνει ότι μοιράζεται συνδρομές με τους φίλους της και περιορίζει τις εξόδους για φαγητό.
Η συντήρηση της ομορφιάς είναι επίσης ένα υψηλό κόστος, γι’ αυτό αγοράζει πλαστικά νύχια από το Amazon αντί να πηγαίνει στο κομμωτήριο. Οι ιδιοκτήτες κομμωτηρίων αναφέρουν περισσότερα αιτήματα για «ξανθά μαλλιά της ύφεσης», φθηνότερα, πιο χαμηλής συντήρησης χτενίσματα.
Και παρά τη θεωρία ότι οι μικρές αγορές «περιποίησης του εαυτού σας» αυξάνονται κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης – οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν υποσχεθεί να κόψουν τις μικρές αγορές, όπως τα ακριβά lip balms και τα κεριά.
«Θέλω να (αποταμιεύσω) και να δημιουργήσω μια πρακτική στο να το κάνω πριν χρειαστεί να το πράξω από βασική ανάγκη», δήλωσε στο CNN η Smith, η οποία περιέγραψε τον εαυτό της ως ενδιάμεσο μεταξύ Gen Z και millennial. Πρόσθεσε ότι χρησιμοποιεί το TikTok, όπως πολλοί νέοι, ως μηχανή αναζήτησης. Σε ένα βίντεο στο TikTok, ρώτησε τους θεατές που ήταν ενήλικες το 2008 αν το σχέδιο ύφεσης που είχε κάνει ήταν αρκετά καλό.
Όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ότι ο προϋπολογισμός τους συρρικνώνεται, πρέπει να αποφασίσουν σε τι θα ξοδέψουν, δήλωσε στο ίδιο ενημερωτικό μέσο ο Simon Blanchard, καθηγητής στη Σχολή Επιχειρήσεων McDonough του Πανεπιστημίου Georgetown. Πρόσθεσε ότι μπορεί να είναι μια καλή στιγμή για να αξιολογήσετε αν έχετε αρκετές αποταμιεύσεις έκτακτης ανάγκης, είτε βρισκόμαστε σε ύφεση είτε όχι.
Οι άνθρωποι τείνουν να περικόπτουν μια ολόκληρη κατηγορία δαπανών και όχι λίγο από όλα, ώστε να μη φαίνεται ότι πρέπει να υποβαθμίσουν κάθε μέρος της ζωής τους, δήλωσε ο Blanchard.
«Και ίσως αυτές οι μικρές απολαύσεις, όπως το κραγιόν, να είναι αυτά που θα μπορούσαν να εξαφανιστούν πρώτα, επειδή είναι απλά μη απαραίτητα», δήλωσε ο Blanchard.
Αγχωμένοι οι νέοι
Παρά τη συμβουλή των millennials να αφεθούν και να ζήσουν, όπως ενθάρρυνε όλη η σπουδαία μουσική στα μέσα της δεκαετίας του 2000, το άγχος εξακολουθεί να υφίσταται μεταξύ πολλών νέων ανθρώπων.
Αφού μίλησε με ανθρώπους που έζησαν το 2008, η Smith είπε ότι «μπορεί να έχασαν τη δουλειά τους, αλλά το κόστος ζωής ήταν τόσο χαμηλό τότε που θα μπορούσαν να πάρουν κάτι από το λιανικό εμπόριο και να κρατηθούν στην επιφάνεια για λίγο», τονίζοντας τις ανησυχίες της για την αγορά εργασίας αυτή τη στιγμή.
Για πολλούς νέους, η ανησυχία τους ανάγεται στην πανδημία του Covid-19. Η Smith είχε μόλις αρχίσει να εργάζεται στην πρώτη της εταιρική δουλειά όταν χτύπησε η πανδημία, προκαλώντας τη συντομότερη ύφεση στην ιστορία των ΗΠΑ, η οποία έληξε μετά από δύο μήνες, τον Απρίλιο του 2020.
«Με έβαλε στη νοοτροπία ότι πρέπει να είμαι προετοιμασμένη για τα πάντα», δήλωσε η Smith. «Επειδή κανείς μας δεν μπορούσε να προβλέψει το Covid-19 και τις μακροχρόνιες επιπτώσεις που είχε».
