Να μην προκαλεί την Ελλάδα, μη σεβόμενη το όνομα της χώρας, συνιστά στην κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας μέσω της συνέντευξής του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο Μάθιου Νίμιτς, ο οποίος ως ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ ασχολήθηκε επί 25 χρόνια (1994-2019) με την επίλυση του ονοματολογικού. Ο 85χρονος πρώην διπλωμάτης και υφυπουργός Εξωτερικών, ο οποίος θα συμμετάσχει στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (9-12 Απριλίου), που συμπληρώνει 10 χρόνια επιτυχημένης παρουσίας, προειδοποίησε μάλιστα ότι οι προκλητικές δηλώσεις σε έναν κόσμο που γίνεται πιο ταραχώδης δεν είναι χωρίς κινδύνους.
Είναι πολύ νωρίς για εικασίες, αλλά είναι σαφές ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει πιο συναλλακτικό τρόπο σχέσεων. Εχει να κάνει με το ότι ήταν μεγιστάνας ακινήτων. Σήμερα μπορεί να έχει μια ατζέντα και αύριο μια άλλη. Δεν υπάρχει βάση για θεωρία ή για δόγμα, αλλά για μεμονωμένες συναλλαγές βασισμένες στο συμφέρον. Κατά την άποψή του το συμφέρον των ΗΠΑ είναι η ισχυρή οικονομία και ασφάλεια και βλέπει τους άλλους μέσα από ένα πρίσμα πιθανών συναλλαγών αμοιβαίου συμφέροντος. Είναι ρεαλιστής.
Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το τι πρέπει να κάνουν οι ΗΠΑ. Μία ότι πρέπει να θέτουν πολιτικές αρχής, που ακολουθούν όλοι, προσανατολισμένες τους θεσμούς και τους κανόνες. Ο Τραμπ δεν ανήκει στη σχολή αυτή. Του αρέσουν οι κανόνες όταν ευνοούν τα συμφέροντά του, αλλά είναι διατεθειμένος να τους παραβιάσει. Το είδαμε με την αναβολή της απόφασης για το TikTok. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ίδιος και η κυβέρνησή του πρόκειται να «πετάξουν» όλο το παγκόσμιο σύστημα, αλλά αν δεν συμφέρει τις ΗΠΑ είναι διατεθειμένος να κάνουν αλλαγές.
Είναι τρομακτικό. Πρέπει να περιμένουμε έναν πιο ταραχώδη κόσμο όχι μόνο εξαιτίας των ΗΠΑ, αλλά και της δομής του κόσμου. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κυριαρχήθηκε από την άκαμπτη διάκριση μεταξύ του κομμουνιστικού μπλοκ υπό την ηγεσία της Σοβιετικής Ενωσης και της Δύσης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Ακολούθησε περίοδος κυριαρχίας των ΗΠΑ, αλλά με την άνοδο της Κίνας, την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, και την έλλειψη της βούλησης των ΗΠΑ να είναι ο παγκόσμιος αστυνόμος έχουμε έναν πιο επικίνδυνο κόσμο και ειδικά για μικρότερες χώρες. Διότι όταν βασίζεσαι περισσότερο στην ισχύ και τα συμφέροντα και λιγότερο σε δομές και κανόνες, τότε οι ισχυροί κάνουν αυτό που μπορούν και οι αδύναμοι κάνουν ό,τι πρέπει, όπως έγραψε ο Θουκυδίδης. Οι Ελληνες το κατανοούν.
Κάποιος έχει πει, πρέπει να παίρνετε τον Τραμπ στα σοβαρά, όταν μιλάει, αλλά όχι κυριολεκτικά. Ημουν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ όταν κάναμε τη συμφωνία για τη Διώρυγα του Παναμά. Είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα, διότι σχεδόν 90% της ναυσιπλοΐας μέσω της διώρυγας αφορά τις ΗΠΑ. Με την κλιματική αλλαγή η Γροιλανδία έχει γίνει πιο σημαντική. Ο Τραμπ το βλέπει, είναι άνθρωπος των ακινήτων. Δεν νομίζω ότι υπάρχει διάθεση στις ΗΠΑ για αυτοκρατορική εξουσία, αλλά ας δούμε πώς θα εξελιχθεί. Με το προεδρικό διάταγμα για την αλλαγή του ονόματος του Κόλπου του Μεξικού σε Κόλπο της Αμερικής ο Τραμπ δίνει σήμα επαναβεβαίωσης ενός αμερικανικού εθνικισμού.
Θεωρώ επιλυμένο το ζήτημα. Το όνομα της χώρας είναι Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, υιοθετήθηκε από τη χώρα, αυτό είναι το όνομά της στον ΟΗΕ, στο ΝΑΤΟ, αναγνωρίστηκε από τις ΗΠΑ, από όλες τις χώρες ανά τον κόσμο. Με τη Συμφωνία των Πρεσπών η χώρα δέχτηκε το όνομα, δήλωσε ότι θα το χρησιμοποιεί erga omnes, ότι δεν θα το αλλάξει. Είδα τις δηλώσεις στο Νιου Τζέρσεϊ, αλλά και παλιότερες δηλώσεις της προέδρου της χώρας. Φαίνονται περίεργες και κάποιες είναι προκλητικές. Θα πρέπει να είναι περήφανοι για το όνομα, είναι ένα ισχυρό όνομα. Στον νέο κόσμο, που διαμορφώνεται, θα πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί. Ο κόσμος δεν είναι ασφαλής και οι χώρες δεν μπορούν με ευκολία να παίζουν παιχνίδια προκαλώντας τους γείτονές τους, χωρίς κινδύνους. Μια ισχυρή χώρα με δυνατή οικονομία και άμυνα μπορεί ίσως να προκαλεί, αλλά όταν η κυβέρνηση μιας μικρής χώρας προκαλεί, οι πολίτες θα πρέπει να αναρωτιούνται ποια είναι η στρατηγική της. Αν έχουν προβλήματα θα πρέπει να τα συζητήσουν διμερώς. Η Ελλάδα είναι σωστή, προσεκτική και υπεύθυνη προς τους γείτονες. Οταν έχεις έναν επικίνδυνο γείτονα πρέπει να προσέχεις.
Δούλεψα για το Κυπριακό στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ μεταξύ 1977 και 1980. Πήγα στην Κύπρο, συνάντησα τον Μακάριο, τον Ντενκτάς, τον Κυπριανού. Εχουν γίνει πολλές προτάσεις για το Κυπριακό, που θα γέμιζαν μια βιβλιοθήκη. Είχαμε μια πρόταση το 1977. Φοβόμασταν ότι ο Ντενκτάς δεν θα την αποδεχόταν, αλλά τελικά ο Κυπριανού ήταν αυτός που δεν τη δέχτηκε. Εκπλαγήκαμε. Υπήρξαν έπειτα νέες ευκαιρίες, όπως το σχέδιο του Κόφι Ανάν, και τώρα μια νέα ευκαιρία ξεκινά. Το βασικό είναι ότι δεν υπάρχει πολιτική βούληση στις δύο πλευρές για να το επιλύσουν ούτε η στήριξη των πολιτών, οι οποίοι να δηλώνουν «θέλουμε ένα κράτος, θέλουμε να το επιλύσουμε». Οταν βγαίνει κάποια πρόταση, οι δύο πλευρές επικεντρώνονται στα τρωτά της για να την «κάψουν». Υπάρχει και η Τουρκία και η άποψη ότι η Κύπρος αποτελεί μέρος της αμυντικής της περιμέτρου, αλλά το ερώτημα είναι «θέλουν οι πολίτες της Κύπρου ένα κράτος;». Οταν είχα ασχοληθεί με το ζήτημα, μια ομάδα Ελληνοκυπρίων μου ζήτησε να αναφέρω πετυχημένες πολυεθνικές χώρες. Τους μίλησα για πέντε, τη Γιουγκοσλαβία, γνωρίζουμε τι έγινε, την Τσεχοσλοβακία, γνωρίζουμε τι έγινε, το Βέλγιο, παραμένει ενωμένο, αλλά έχουν πολλά εθνοτικά προβλήματα, τον Καναδά, όπου ακόμη υπάρχουν ζητήματα και τέλος την Ελβετία, που είναι πετυχημένη. Είναι δύσκολο να υπάρχουν πολυεθνικές και διεθνικές χώρες. Οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να το κατανοήσουν και να θέλουν τους Τούρκους μέρος της χώρας τους, και οι Τουρκοκύπριοι το ίδιο. Το ζήτημα είναι δύσκολο, αλλά πρέπει να συνεχίζουν να προσπαθούν. Η βούληση πρέπει να έρθει από τους πολίτες.
Source link
