Η αντίληψη των νέων για την αξία της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης μεταβάλλεται ραγδαία καθώς η τεχνητή νοημοσύνη (AI) αλλάζει τα δεδομένα στην αγορά εργασίας.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Indeed, σχεδόν οι μισοί νέοι της Γενιάς Ζ (45%) θεωρούν πως η τεχνητή νοημοσύνη έχει καταστήσει τα πανεπιστημιακά τους πτυχία ξεπερασμένα. Μάλιστα, το 51% των νέων αυτής της γενιάς δηλώνει πως τα χρήματα που επένδυσαν στις σπουδές τους δεν άξιζαν, ποσοστό που ξεπερνά κατά πολύ το αντίστοιχο των παλαιότερων γενεών.
Η Γενιά Ζ, μεγαλωμένη μέσα στην ψηφιακή εποχή και την ταχύτατη τεχνολογική πρόοδο, βλέπει την τεχνητή νοημοσύνη να αναλαμβάνει εργασίες που μέχρι πρότινος απαιτούσαν εξειδικευμένη εκπαίδευση: από βασικό προγραμματισμό και ανάλυση δεδομένων, μέχρι τη δημιουργία περιεχομένου. Αυτή η εξέλιξη έχει οδηγήσει πολλούς νέους να αναρωτιούνται για το αν η παραδοσιακή πανεπιστημιακή εκπαίδευση εξακολουθεί να προσφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Η διαφορά στην αντίληψη είναι εμφανής και μεταξύ των γενεών: μόλις το 20% των Baby Boomers θεωρεί το πτυχίο του άχρηστο, ενώ το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 41% για τους Millennials και εκτοξεύεται στο 51% για τη Γενιά Ζ.
Ο ρόλος του χρέους και της οικονομικής αβεβαιότητας
Η αμφισβήτηση της αξίας του πτυχίου εντείνεται από το αυξανόμενο κόστος σπουδών και το βάρος των φοιτητικών δανείων. Το 41% όσων έχουν φοιτητικά δάνεια δηλώνουν πως το πτυχίο τους δεν άξιζε τα χρήματα, έναντι 31% όσων δεν έχουν δανειστεί για τις σπουδές τους.
Επιπλέον, οι απόφοιτοι πρώτης γενιάς αντιμετωπίζουν πρόσθετες δυσκολίες, καθώς κατά μέσο όρο κερδίζουν λιγότερα και συσσωρεύουν λιγότερο πλούτο σε σχέση με όσους προέρχονται από οικογένειες με πανεπιστημιακή παράδοση.
Η τεχνητή νοημοσύνη ως ευκαιρία και όχι απειλή
Παρά τις ανησυχίες, πολλοί ειδικοί τονίζουν πως η τεχνητή νοημοσύνη δεν αντικαθιστά απαραίτητα τους εργαζόμενους, αλλά ενισχύει τις δυνατότητές τους. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο συν-διευθύνων σύμβουλος του Netflix, Ted Sarandos: «Η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα πάρει τη δουλειά σας. Αυτός ¨ομως που ξέρει να τη χρησιμοποιεί, ίσως να σας την πάρει».
Η Indeed επισημαίνει πως η πλειονότητα των θέσεων εργασίας σήμερα εκτίθεται λιγότερο στις επιπτώσεις της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης απ’ ό,τι πιστεύεται. Η συνεχής εκπαίδευση και η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων παραμένουν το κλειδί για όσους θέλουν να διατηρήσουν την αξία των σπουδών τους σε ένα μεταβαλλόμενο εργασιακό τοπίο.
Νέες μορφές μάθησης και δεξιοτήτων
Οι επιχειρήσεις στρέφονται όλο και περισσότερο σε προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης. Εξατομικευμένες πλατφόρμες μάθησης, εικονικοί βοηθοί και αυτοματοποιημένα συστήματα ανάλυσης κενών δεξιοτήτων προσαρμόζουν την εκπαίδευση στις ανάγκες κάθε εργαζόμενου. Ειδικά για τη Γενιά Ζ, τα προγράμματα αυτά είναι πιο αποτελεσματικά όταν συνδυάζουν πρακτική εφαρμογή, κοινωνική μάθηση και ξεκάθαρες προοπτικές εξέλιξης.
Η τεχνητή νοημοσύνη αναδιαμορφώνει ριζικά την αγορά εργασίας και τις απαιτήσεις της. Η αξία του πτυχίου αμφισβητείται περισσότερο από ποτέ, ιδιαίτερα από τους νέους που αναζητούν άμεση σύνδεση των σπουδών με τις σύγχρονες επαγγελματικές ανάγκες. Ωστόσο, η προσαρμοστικότητα, η δια βίου μάθηση και η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών αναδεικνύονται ως τα σημαντικότερα εφόδια για τη νέα γενιά επαγγελματιών.
Η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης (AI) επηρεάζει την προσωπική ζωή των μελών της Γενιάς Z με πολυδιάστατους τρόπους, διαμορφώνοντας τόσο τις διαπροσωπικές τους σχέσεις όσο και τις καθημερινές τους συνήθειες.
Ερωτικές και κοινωνικές σχέσεις
Η Gen Z είναι η πιο ανοιχτή γενιά στην ενσωμάτωση της AI στην ερωτική της ζωή: το 15% τη χρησιμοποιεί για τον προγραμματισμό ραντεβού, ενώ το 12% αναζητά συμβουλές σχέσεων μέσω AI. Παρά αυτήν την τάση, η πλειοψηφία (72%) παραμένει επιφυλακτική, εκφράζοντας ανησυχίες για την αυθεντικότητα και τη γνησιότητα της ανθρώπινης επαφής. Η υπερβολική χρήση κινητών και άλλων τεχνολογιών κατά τη διάρκεια ποιοτικού χρόνου αναδεικνύεται ως σημαντικό πρόβλημα, με το 57% να το αναφέρει ως βασική πρόκληση στις σχέσεις του. Ειδικοί προειδοποιούν ότι η εξάρτηση από την AI μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερη συναισθηματική νοημοσύνη και δυσκολίες στην επίλυση συγκρούσεων.
Καθημερινή χρήση και κριτική σκέψη
Η Gen Z έχει ενσωματώσει την AI στην καθημερινότητά της, με το 61% να προσαρμόζει τη χρήση ανάλογα με τις ανάγκες του, ενώ το 15% είναι «super users» και το 24% τη χρησιμοποιεί σπάνια ή καθόλου. Παρά την εξοικείωση με τις βασικές εφαρμογές, πολλοί υπερεκτιμούν τις ικανότητές τους: μόνο το 56% δηλώνει ότι μπορεί να συντάξει αποτελεσματικά prompts, ενώ μόλις το 44% πιστεύει ότι μπορεί να αναγνωρίσει ψευδείς ή λανθασμένες πληροφορίες που παράγει η AI. Αυτό δημιουργεί προκλήσεις στην αξιολόγηση της αξιοπιστίας των πληροφοριών και αυξάνει τον κίνδυνο παραπληροφόρησης.
Συναισθήματα και ανησυχίες
Η Gen Z αναγνωρίζει τα οφέλη της AI, όπως η εξοικονόμηση χρόνου και η διευκόλυνση της ανάλυσης μεγάλων όγκων δεδομένων. Ωστόσο εκφράζει ανησυχίες για την απώλεια δημιουργικότητας, τη μείωση της ανθρώπινης επαφής, την αύξηση της ανεργίας και τη διάδοση ψευδών ειδήσεων. Η χρήση της AI προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα: περιέργεια, αλλά και φόβο για τις μακροπρόθεσμες κοινωνικές επιπτώσεις.
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικής ζωής της Gen Z, αλλά η σχέση παραμένει σύνθετη. Η τεχνολογία προσφέρει ευκολίες και νέες δυνατότητες, ταυτόχρονα όμως γεννά ανησυχίες για την αυθεντικότητα των σχέσεων, την κριτική σκέψη και την ψυχική υγεία των νέων.
