Η λεκτική επίθεση του Ντόναλντ Τραμπ και του Τζέι Ντι Βανς στον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο θα σηματοδοτήσει την 28η Φεβρουαρίου 2025 ως μια φρικτή στιγμή στην αμερικανική και παγκόσμια ιστορία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταστρέφουν γρήγορα το καλό τους όνομα και αποξενώνουν τους πάντες εκτός από τους πιο βάναυσους δικτάτορες του κόσμου. Η ζημιά στην αξιοπιστία και τη φήμη της Αμερικής θα χρειαστεί δεκαετίες για να αποκατασταθεί – και μπορεί να είναι ανεπανόρθωτη.
Γενικότερα, με το τέλος της μεταπολεμικής διεθνούς τάξης στο επίκεντρο της οποίας βρίσκονταν οι ΗΠΑ, γινόμαστε μάρτυρες της κατάρρευσης οποιασδήποτε παγκόσμιας εξουσίας. Καθώς αδίστακτα κράτη επιδιώκουν να επωφεληθούν από το χάος, η Ευρώπη πρέπει να επιταχύνει και να αναλάβει τον ρόλο που έπαιζαν κάποτε οι ΗΠΑ. Αυτό ξεκινά με την πλήρη υποστήριξη της Ουκρανίας απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.
Ναι, η Ευρώπη δεν είναι τόσο ισχυρή όσο οι ΗΠΑ στρατιωτικά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι αδύναμη. Στην πραγματικότητα, κρατά όλα τα χαρτιά που χρειάζεται. Οι συνδυασμένες στρατιωτικές δυνάμεις της είναι από τις ισχυρότερες, πιο έμπειρες και πιο καινοτόμες στον κόσμο. Η διαμάχη στο Οβάλ Γραφείο – την οποία ο Τραμπ και ο Βανς φαίνονταν πολύ πρόθυμοι να προκαλέσουν – θα πρέπει να είναι η τελευταία ώθηση για την Ευρώπη να δράσει συντονισμένα, έπειτα από δεκαετίες εφησυχασμού. Εχει όλα όσα χρειάζεται για να σταθεί μόνη της, να υποστηρίξει την Ουκρανία και να αποτρέψει τη Ρωσία.
Επιπλέον, η επαίσχυντη συμπεριφορά του Τραμπ ωθεί τον πιο αγαπημένο σύμμαχο της Αμερικής πιο κοντά στην Ευρώπη, συμβάλλοντας στη γεφύρωση του χάσματος μετά το Brexit. Κινητοποιεί τις δυνάμεις της δημοκρατίας και αναγκάζει τις πολιτικές ελίτ να αφυπνιστούν.
Η Ευρώπη έχει μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους και ΑΕΠ συγκρίσιμο με των ΗΠΑ. Μπορεί να μην είμαστε τόσο καινοτόμοι, αλλά το χάσμα δεν είναι τόσο μεγάλο όσο πιστεύουν οι ειδικοί. Αν σφυρηλατήσουμε έναν συνασπισμό με την Ιαπωνία, την Ταϊβάν και τη Νότια Κορέα, μπορούμε να τα καταφέρουμε σύντομα – ειδικά τώρα που ο Τραμπ, ο Βανς και ο Ιλον Μασκ καταστρέφουν τους πυλώνες της αμερικανικής ισχύος με τη δική τους πολιτιστική επανάσταση.
Εκτός από την αύξηση του κόστους για τους αμερικανούς καταναλωτές με την επιβολή δασμών, η κυβέρνηση Τραμπ διεξάγει πόλεμο κατά των μεταναστών – εδώ και πολύ καιρό μια μοναδική πηγή της αμερικανικής ισχύος. Η Ευρώπη θα πρέπει να κεφαλαιοποιήσει καλωσορίζοντας τους καλύτερους και λαμπρότερους – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καταδιώκονται από ομοσπονδιακούς οργανισμούς παγκόσμιας κλάσης της Αμερικής.
Οσον αφορά τις αμυντικές δυνατότητες, η βιομηχανική βάση της Γερμανίας είναι επαρκής για να οπλίσει την ήπειρο, ενώ η πυρηνική ομπρέλα της Γαλλίας και της Βρετανίας μπορεί να αντικαταστήσει την αμερικανική. Οι πέντε μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν όλες επί του παρόντος υπεύθυνες κυβερνήσεις που εμπαίζουν αυτούς που βρίσκονται τώρα στην εξουσία στην Ουάσιγκτον.
Η Πολωνία έχει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο να παίξει σε αυτό που θα συμβεί στη συνέχεια. Οι οικονομικές τάσεις είναι με το μέρος μας. Ο στρατός μας μεγαλώνει. Κάναμε τις σωστές αγορές όπλων όσο υπήρχε ακόμη χρόνος. Ούτε ο Τραμπ δεν μπορεί να βρει κακή λέξη να πει για εμάς. Ολη η Ευρώπη μπορεί να το δει αυτό.
Στην πρόσφατη Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου μίλησα με πολλούς πολιτικούς των ΗΠΑ – συμπεριλαμβανομένων εκείνων, όπως ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ, που είναι αφοσιωμένοι στον Τραμπ – και δεν είδα μεγάλη αυτοπεποίθηση. Αντί να πουν αυτό που πραγματικά σκέφτονται, εξευτελίστηκαν και ακολούθησαν τη γραμμή του Αγαπητού τους Ηγέτη. Ηταν ντροπιαστικό να το βλέπεις.
Οταν ο απεσταλμένος της κυβέρνησης Τραμπ στην Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, ρωτήθηκε στα παρασκήνια αν «έχουμε ακόμα συμμαχία», παραδέχτηκε ότι ο ίδιος δεν γνωρίζει. Η εξουσία στην Ουάσιγκτον είναι πλέον πλήρως συγκεντρωμένη στον Τραμπ.
Ο ιστορικός Τίμοθι Σνάιντερ το τοποθέτησε στη σωστή βάση λέγοντας ότι το 2025 δεν μας αφορά αυτό που πιστεύει η Αμερική αλλά το τι μπορεί να κάνει η Ευρώπη. Η πολιτική Τραμπ (γενναιόδωρος όρος) μπορεί να είναι κερδοφόρα μόνο βραχυπρόθεσμα. Προς το παρόν, κανείς δεν θα τολμήσει να έρθει αντιμέτωπος με τις ΗΠΑ. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, η διάλυση του αμερικανικού κράτους, οι άσκοποι δασμοί και η αποξένωση φίλων και συμμάχων θα προκαλέσουν μόνιμες ζημιές.
Αυτή είναι η στιγμή να σταθούμε πίσω από την Ουκρανία.
Δεν θα εκπλαγώ αν η αποκρουστική συμπεριφορά του Τραμπ και του Βανς προκαλέσει την αντίδραση του αμερικανικού κοινού. Αλλά οι Ευρωπαίοι δεν έχουν την πολυτέλεια να περιμένουν. Με τον Τραμπ πίσω στον Λευκό Οίκο, οι Αμερικανοί θα έχουν να ανησυχούν για τα δικά τους πολύ μεγάλα προβλήματα. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να πάρουμε το μέλλον μας στα χέρια μας.
Ο Sławomir Sierakowski, πολωνός κοινωνιολόγος και πολιτικός αναλυτής, είναι ιδρυτής του κινήματος Krytyka Polityczna, ανώτερος συνεργάτης της Mercator
