Σοφία Ζαχαράκη στο ΒΗΜΑ: «Η αξιολόγηση θα εφαρμοστεί, είμαστε ανοιχτοί στη συζήτηση»
Η Σοφία Ζαχαράκη μπήκε για πρώτη φορά στο κτίριο του υπουργείου Παιδείας στο Μαρούσι πριν από πέντε χρόνια για να υπηρετήσει τη θέση της υφυπουργού με αρμοδιότητα την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση της χώρας.
Σήμερα, με το σύνολο του χώρου της Παιδείας στην πολιτική ευθύνη της, λέει στο «Βήμα» ότι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θα εφαρμοστεί απαρέγκλιτα, ωστόσο είναι ανοιχτή στη συζήτηση για βελτιωτικές ρυθμίσεις της, ενώ ως το τέλος του χρόνου θα φέρει στη Βουλή νομοσχέδιο ειδικά για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τα παρακάτω απαντά στις ερωτήσεις του «Βήματος».
Τα συναισθήματα από την επιστροφή στον χώρο της Παιδείας;
«Είμαι πραγματικά πάρα πολύ συγκινημένη. Τον αγαπάω αυτόν τον χώρο και ξέρω από κοντά και άμεσα τη δυσκολία του. Ισως κάποιος άλλος να μην ευχόταν να αναλάβει τη διαχείριση της Παιδείας. Το λέμε συχνά, και συγγνώμη αν μιλήσω λίγο κοινότοπα, αλλά πολλοί χαρακτηρίζουν αυτό το υπουργείο ηλεκτρική καρέκλα.
Και ξέρω επίσης ότι ως σήμερα πολύ συχνά το ανώτατο όριο παραμονής εκεί είναι τα δύο χρόνια. Ομως θα μου άρεσε για κάποια από τα πράγματα που θα ξεκινήσω στη διάρκεια αυτής της θητείας να δω τους καρπούς τους με χαρά και συγκίνηση και περηφάνια μετά από χρόνια να βλασταίνουν».
Αυτό όμως δεν είναι και ένα από τα μεγάλα προβλήματα στη χώρα μας; Οταν αλλάζουν οι υπουργοί Παιδείας τόσο συχνά, και μάλιστα συχνά με ιδεολογικές κατευθύνσεις αντίθετες που συμπαρασύρουν νόμους και μεταρρυθμίσεις, πώς να έχουμε σταθερή και ασφαλή πορεία; Συζητάμε ωστόσο συχνά την ιδέα ενός υπερκομματικού υπουργού ή υφυπουργού στην Παιδεία με πενταετή θητεία…
«Θα ήταν πράγματι ιδανικό να μπορούσες να έχεις πιο σταθερές θητείες, αλλά από την άλλη να μην υποτιμήσουμε και το κομμάτι των προτεραιοτήτων που πολλές φορές έχουν και ιδεολογικό πρόσημο. Εγώ πάντα λέω ότι η εκπαίδευση δεν είναι προνομιακός χώρος για να μαλώνουμε ούτε για να προτάσσουμε την κομματική μας ταυτότητα. Από την άλλη πλευρά, το πρόσφατο παρελθόν μας έδειξε ότι έχει αξία να μπορείς να εφαρμόσεις ένα κυβερνητικό πρόγραμμα.
Για παράδειγμα, είχαν γίνει συγκεκριμένες κυβερνητικές επιλογές από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τις οποίες η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ήρθε και τις άλλαξε (να αναφέρω εδώ μεταξύ αυτών τα Πρότυπα και Πειραματικά, τις πρωτοβουλίες για αποκατάσταση του ασύλου στα ΑΕΙ, κ.λπ.), και αυτές ήταν κινήσεις που κρίνω ότι ήταν απαραίτητες. Αρα, ναι, είναι πολύ σημαντικό να μείνεις αρκετό καιρό στη θέση σου και ακόμα καλύτερο να είσαι άτομο κοινής αποδοχής, θα έλεγα όμως ότι η ιδεολογία μετράει».
Αυτή την περίοδο συζητάμε για αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας στα σχολεία;
«Εχουμε τα νέα προγράμματα σπουδών, για τα οποία έχουν γίνει ήδη πολλές επιμορφώσεις, τα νέα βιβλία που από το 2026 θα μπουν στα σχολεία, επίσης έχουμε ήδη τα εργαστήρια δεξιοτήτων, την έρευνα Pisa και το πώς αναρτάται πλέον υλικό στις εκπαιδευτικές μας κοινότητες, αλλά και τα νέα δεδομένα από Πρότυπα και Πειραματικά που πρέπει να κάνουν διάχυση μεθόδων και στα υπόλοιπα σχολεία. Εχει γίνει η αρχή. Βέβαια έχουμε δρόμο ακόμη. Είναι δύσκολες οι αλλαγές στην προσέγγιση της γνώσης αλλά πάντα είναι ελπιδοφόρες. Από την πλευρά μου είμαι χαρούμενη γιατί η δημόσια εκπαίδευση προσφέρει επιλογές. Εκεί βρίσκεται και η ουσία της ιδεολογίας μας. Στις επιλογές.
Οι καλές πρακτικές βέβαια στόχος είναι να μεταλαμπαδευτούν και στα άλλα σχολεία. Κρίσιμος σε αυτό είναι ο ρόλος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ). Και ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε με την αναβάθμισή του. Μέσα στον επόμενο χρόνο σχεδιάζω να παρουσιάσω ένα πλήρες σχέδιο για την αναβάθμιση του ΙΕΠ, ώστε να το κάνουμε έναν Οργανισμό πιο ευέλικτο, με περισσότερο κόσμο, με ενίσχυση ενδεχομένως των οικονομικών του. Η εξωστρέφειά του είναι ήδη δεδομένη».
Αυτός υποθέτω είναι ο ένας πυλώνας των πολιτικών για τα επόμενα χρόνια.
«Ο δεύτερος είναι η επιμόρφωση. Θέλουμε ένα ξεχωριστό και σταθερό σχήμα μόνιμης επιμόρφωσης. Δεν θέλουμε μια γραφειοκρατική, βαριά, δομή, αλλά μια ομάδα ανθρώπων που θέλουν να βοηθήσουν τον εκπαιδευτικό, ένα ζωντανό εργαστήρι ανατροφοδότησης. Κάτι που ήδη γίνεται βέβαια σε έναν βαθμό με τις επιμορφώσεις στα ψηφιακά μέσα, τα προγράμματα για τα νέα βιβλία ή άλλες δράσεις του υπουργείου.
Ολο αυτό το υλικό όμως πρέπει να συγκεντρωθεί και να συστηματοποιηθεί, ώστε να μπορεί ο νεοδιόριστος να κάνει την επιμόρφωσή του αλλά και εκείνος που στην αξιολόγησή του θα βρεθεί με χαμηλή βαθμολογία να ξέρει ότι εκεί είναι ο θεσμός στον οποίο θα βρει βοήθεια και στήριξη. Επίσης να πούμε εδώ ότι από το 2026 θα αυξηθούν και οι σύμβουλοι της εκπαίδευσης».
Σώμα σημαντικό για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Ωστόσο εδώ η κριτική που γίνεται στέκεται στο ότι το σύστημα αναλώνεται στην ατελείωτη γραφειοκρατία.
«Η ανατροφοδότηση που παίρνουμε από συμβούλους, επόπτες και διευθυντές εκπαίδευσης και διευθυντές στα σχολεία δείχνει ότι πράγματι πολλές φορές η γραφειοκρατία ταλαιπωρεί και αυτούς που επιμορφώνουν και αυτούς που επιμορφώνονται. Χωρίς να αφαιρούνται τα βασικά κομμάτια που αξιολογούνται, στόχος μου είναι τα δύο πρώτα στάδια της αξιολόγησης, το Α1 και το Α2 (γενική και ειδική διδακτική του γνωστικού αντικειμένου και παιδαγωγικό κλίμα και διαχείριση της τάξης), να γίνουν ένα, να κρατήσουμε τη διοικητική αξιολόγηση ως έχει, να αυξήσουμε τον αριθμό συμβούλων εκπαίδευσης και να μπει επιτέλους σε λειτουργία η ψηφιακή πλατφόρμα που θα βοηθάει στη σωστή εξέλιξη της διαδικασίας.
Εχω βέβαια ζητήσει και προτάσεις. Ηδη η διαδικασία εφαρμόζεται αρκετό καιρό. Στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα θα παραμείνει ως έχει και αν πράγματι μπορεί να προταθεί ένα σχήμα το οποίο να μπορέσει να βοηθήσει περισσότερο τον εκπαιδευτικό και να αντανακλάται και στο παιδί – γιατί εδώ είμαστε για τα παιδιά, μην το ξεχνάμε αυτό – να το δούμε. Για την αρχή του 2025 καμία αλλαγή λοιπόν. Θέλω όμως το 2026, με τους ειδικούς της αξιολόγησης, να πάρω προτάσεις από όλους – και από αυτούς που ως σήμερα έχουν σταθεί κριτικά απέναντι στη διαδικασία της – για να δούμε ποιο είναι το σχήμα που θα μας βοηθήσει να πάμε στην επόμενη μέρα της».
Εθνικό Απολυτήριο στα ελληνικά σχολεία;
«Προς το παρόν προχωράμε βήμα βήμα την υλοποίηση του ΙΒ στα Πρότυπα Σχολεία. Μέσα στο 2025 όμως, αφού αντιμετωπίσουμε όσα θέματα επείγουν και απαιτούν άμεσες λύσεις, θέλω να συγκροτήσω μια επιτροπή σοφών με κύριο θέμα συζήτησης το Εθνικό Απολυτήριο. Θέλω να μιλήσω με ανθρώπους της εκπαίδευσης που μπορούν να σταθούν ψύχραιμα πάνω σε αυτό το θέμα, εμπεριστατωμένα, μελετώντας τις βέλτιστες πρακτικές, που όμως είναι υλοποιήσιμες στην Ελλάδα. Θα ήθελα να αποκτήσω πρώτα βαθιά γνώση επ’ αυτού πριν απαντήσω στα θέματα που τίθενται προς συζήτηση. Πάντως σε κάθε περίπτωση στόχος είναι να μετριάσουμε όλο αυτό το πολυετές άγχος για τους νέους που οδηγεί τελικά σε ένα μοναδικό τρίωρο εξέτασης για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια».
Θα έχουμε άμεσα νέο νομοσχέδιο για τα γυμνάσια και λύκεια;
«Ναι. Θα έχουμε ένα νομοσχέδιο ειδικά για πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση που θα καταθέσουμε ως το τέλος του χρόνου. Στόχος είναι το να δώσουμε μεγαλύτερη αυτονομία στα σχολεία. Και να ρυθμίσουμε τα θέματα διοίκησής τους».
