Για πόσο η Ευρώπη θα αντέχει απέναντι στην ακροδεξιά – Το μομέντουμ χάθηκε, η απειλή παραμένει

Την αντίσταση της στην άνοδο της ακροδεξιάς δείχνει η Ευρώπη, καθώς οι τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις στα κράτη-μέλη της Ένωσης έφεραν στην πρώτη θέση κεντρώες δημοκρατικές δυνάμεις, κάτι που συνέβη πρόσφατα και σε χώρες όπως η Αυστραλία και ο Καναδάς.

Ιδιαίτερα η μεγάλη ανατροπή που έλαβε χώρα στις προεδρικές εκλογές της Ρουμανίας, εκεί όπου ο κεντρώος δήμαρχος του Βουκουρεστίου, Νικουσόρ Νταν, ανέτρεψε τη διαφορά 20 ολόκληρων μονάδων που είχε καταγράψει έναντί του, στον πρώτο γύρο, ο υποψήφιος της ακροδεξιάς και θαυμαστής του Ντόναλντ Τραμπ, Τζόρτζε Σιμιόν, έκανε αίσθηση, δίνοντας τη δυνατότητα στην ΕΕ να ανασάνει, αποφεύγοντας, τουλάχιστον προς το παρόν, την ανάδειξη ενός «νέου Όρμπαν».

Η άνοδος της ακροδεξιάς άλλωστε που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη σε συνδυασμό με την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα ανασφάλειας και γενικότερης ανησυχίας σχετικά με το μέλλον του δυτικού κόσμου, ενώ δεν είναι λίγοι και εκείνοι που ασκούν ιδιαίτερη κριτική στις δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις για το γεγονός ότι δεν έχουν καταφέρει να βρουν το κατάλληλο αφήγημα, έτσι ώστε να προσελκύσουν τις κοινωνικές ομάδες που αισθάνονται ότι «μένουν πίσω» και οι οποίες αποτελούν προνομιακό πεδίο προς άγραν ψήφων για την ακροδεξιά τα τελευταία χρόνια.

Οι αναμετρήσεις σε Ρουμανία και Πολωνία

Όπως προαναφέρθηκε, η αναμέτρηση στη Ρουμανία ήταν ιδιαίτερα κομβική, ενώ όσα είχαν προηγηθεί τους προηγούμενους μήνες είχαν προσδώσει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον στη διαδικασία. Υπενθυμίζεται ότι η αναμέτρηση ήταν κανονικά προγραμματισμένη για τον περασμένο Νοέμβριο, όταν και πράγματι διεξήχθη ο πρώτος γύρος. Εκεί είχε επικρατήσει ο ακροδεξιός και φιλορώσος Καλίν Γκεοργκέσκου, αλλά το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάσισε να ακυρώσει το σύνολο της εκλογικής διαδικασίας δύο ημέρες πριν το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, καθώς υπήρχαν σοβαρά στοιχεία για παραβιάσεις της νομοθεσίας που αφορά το αδιάβλητο των εκλογών, ενώ στοιχεία των μυστικών υπηρεσιών έδειχναν και εμπλοκή της Ρωσίας στην όλη διαδικασία.

Όσον αφορά την επαναληπτική αναμέτρηση που έλαβε χώρα τον Μάιο, η νίκη και με μεγάλη μάλιστα διαφορά του ακροδεξιού Σιμιόν στον πρώτο γύρο δημιούργησε εύλογα την πεποίθηση ότι ήταν ιδιαίτερα πιθανό να αποτελέσει τον επόμενο πρόεδρο της Ρουμανίας. Κάτι τέτοιο θα ήταν προβληματικό, τόσο για τη συνοχή της Ε.Ε., καθώς σε πολλές περιπτώσεις για τη λήψη αποφάσεων χρειάζεται ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών, με τον πρωθυπουργό τους Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, να αποτελεί ήδη το «μαύρο πρόβατο», ενώ σύμφωνα με τους αναλυτές, θα αύξανε και τη ρωσική επιρροή, σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή, όπως είναι η ανατολική Ευρώπη.

Παράλληλα, στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Πολωνία, ο φιλοευρωπαίος δήμαρχος της Βαρσοβίας, Ράφαλ Τρασκόφσκι, βρέθηκε στην πρώτη θέση, με τον δεύτερο γύρο να είναι προγραμματισμένος για την Κυριακή 1 Ιουνίου.

Μια νίκη του Τρασκόφσκι θα επέτρεπε στον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ και τον φιλοευρωπαϊκό κυβερνητικό συνασπισμό του να βάλει τέλος στη δύσκολη «συγκατοίκηση» με τον απερχόμενο αρχηγό του κράτους Αντρέι Ντούντα, ενώ μια επιτυχία του Ναβρότσκι μπορεί να έκανε πιο δύσκολη την κατάσταση και να οδηγούσε εν ευθέτω χρόνω σε πρόωρες εκλογές, σύμφωνα με τους αναλυτές.

Η περίπτωση της Πορτογαλίας

Εκλογική αναμέτρηση έλαβε χώρα όμως και στην Πορτογαλία την προηγούμενη εβδομάδα, εκεί όπου συμμαχία της Δεξιάς, που βρίσκεται στην εξουσία εδώ κι έναν χρόνο στην Πορτογαλία, επικράτησε στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές, ενώ η αξιωματική αντιπολίτευση –οι Σοσιαλιστές– είδε το ποσοστό της να συρρικνώνεται, καθώς η το ακροδεξιό Τσέγκα βγήκε ενισχυμένο από την κάλπη.

Το γεγονός μάλιστα ότι από τις κάλπες δεν προέκυψε αυτοδύναμη κυβέρνηση έκανε πολλούς να θεωρήσουν πιθανή την κυβερνητική σύμπραξη της Δεξιάς με την ακροδεξιά. Τόσο όμως ο απερχόμενος πρωθυπουργός Λουίς Μοντενέγκρο, όσο και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Πάουλο Ρανγκέλ, διαβεβαίωσαν σε κάθε τόνο ότι δεν θα διαπραγματευτούν τη δημιουργία κυβέρνησης συνασπισμού με το Τσέγκα.

Η ακροδεξιά ως βασικός παράγοντας του πολιτικού παιχνιδιού

Μπορεί όμως η ακροδεξιά να μην καταφέρνει, τουλάχιστον προς το παρόν, να πάρει στα χέρια της την διακυβέρνηση χωρών, παρόλα αυτά έχει κατορθώσει, όπως δείχνουν και οι πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις να γίνει σημαντικός παράγοντας του πολιτικού παιχνιδιού σε μία σειράς από ευρωπαϊκές χώρες, εκεί όπου πριν μερικά χρόνια αποτελούσε περιθωριακή πολιτική δύναμη, η οποία δεν προκαλούσε ανησυχία.

Η συνεχόμενη άνοδος, σε συνδυασμό μάλιστα με την προσπάθεια της Ρωσίας, η οποία είναι κοινό μυστικό ότι στηρίζει ακροδεξιά κόμματα ανά την Ευρώπη, να αυξήσει την επιρροή της στη γηραιά ήπειρο δημιουργούν μεγάλη ανησυχία σχετικά με τις μελλοντικές εκλογικές αναμετρήσεις. Παράλληλα, η επάνοδος του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο φαίνεται ότι, τουλάχιστον αρχικά, έδωσε μία ακόμα ώθηση στις δυνάμεις της ακροδεξιάς, αν και οι παλινωδίες στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ φαίνεται πως τείνουν να αφαιρέσουν αυτό το μομέντουμ.