Το διάστημα που ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ απειλούσε την Ευρώπη με επιβολή δασμών και ανακοίνωνε ότι έχει βρει τον τρόπο να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και αφού δήλωνε ότι η Γροιλανδία ανήκει στις ΗΠΑ και η Λωρίδα της Γάζας θα μεταλλαχθεί σε θέρετρο ισάξιο της Κυανής Ακτής, ο πλανήτης της μόδας προσπαθούσε να προλάβει τις επερχόμενες γεωπολιτικής και οικονομικής σημασίας εξελίξεις.
Το παγκόσμιο οικονομικό κλίμα που εκδηλώνει νευρικό κλονισμό και ο χαοτικός τόνος του δημόσιου λόγου που σηματοδοτεί την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο αντανακλώνται στην αναταραχή των προσώπων που πηγαινοέρχονται στους διαδρόμους εξουσίας της μόδας. Κατά τη βρετανική «Guardian» τα διοικητικά συμβούλια είναι σε πανικό καθώς οι δασμοί απειλούν να επιβραδύνουν τους ρυθμούς κατανάλωσης της πολυτέλειας. Ενώ η στροφή υπό την ηγεσία του τραμπικού δόγματος MAGA προς μια κουλτούρα που κινείται γρήγορα και προκαλεί ρήξεις φέρνει στο επίκεντρο τους αναγνωρισμένους ανεξάρτητους σχεδιαστές αντί για πιο ήπιες ασφαλείς επιλογές χεριών που θα έκαναν μία αναμενόμενη δουλειά.
Η επανεκκίνηση της μόδας είναι απαραίτητη. Οι αυτοκρατορίες με τα λογότυπα στην εποχή της ανασφάλειας και της κυριαρχίας του απρόβλεπτου Τραμπ αποκαλύπτουν την πτώση των μετοχών τους, τις χαμηλές πωλήσεις, την έλλειψη ενδιαφέροντος του καταναλωτή. Κι έτσι ξεκίνησε το παιχνίδι με τις μουσικές καρέκλες που η μόδα συχνά πυκνά εφαρμόζει αδειάζοντας σχεδιαστές για να βάλει άλλους στη θέση τους, με σκοπό ο πιο αδύναμος (ίσως ο πιο ηλικιωμένος) να μείνει εκτός οίκου, εκτός δημιουργικής θέσης.
Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο με το τέλος της εβδομάδας μόδας στο Παρίσι έγιναν και οι τελευταίες αποχωρήσεις που συνοδεύτηκαν από ανακοινώσεις αντικατάστασης. Η παρουσίαση των συλλογών για τον ερχόμενο χειμώνα ανέβασε στις πασαρέλες συλλογές συναισθηματικά – και καλλιτεχνικά – φορτισμένες. Jil Sander, Gucci, Balenciaga, Dior, Loewe, Prada, Miu Miu ενώνονται με το νήμα αυτού του κύκλου αλλαγών με τις οποίες οι ιδιοκτήτες και οι οικονομικοί παράγοντες των ομίλων πολυτέλειας επιχειρούν να αναδιαμορφώσουν την κυριαρχία τους στον πλανήτη Μόδα.
Το ρίσκο του Gucci
Ενας μικρός σεισμός στο σύμπαν της μόδας ξεκίνησε με την αποχώρηση του γεωργιανού σχεδιαστή Ντέμνα Γκβασάλια από τον Balenciaga για να κατευθυνθεί στον Gucci. Η μετακίνησή του είναι εσωτερική, αφού και οι δύο οίκοι ανήκουν στον όμιλο Kering του Φρανσουά Πινό, μαζί με άλλους επιτυχημένους οίκους όπως Yves Saint Laurent, Phoebe Philo, Bottega Veneta κ.ά. Ο Kering έχασε περίπου 3 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία την περασμένη εβδομάδα, αφού ο όμιλος επέλεξε από το χαρτοφυλάκιό του το ταλέντο του Ντέμνα Γκβασάλια για να αναζωογονήσει τον οίκο Gucci αντί να προσλάβει κάποιο άλλο διαθέσιμο από τα μεγάλα ονόματα της μόδας ως επικεφαλής σχεδιαστή. Μετά την ανακοίνωση του διορισμού του σχεδιαστή, ο οποίος είχε απογειώσει τον Balenciaga, οι μετοχές του ομίλου Kering υποχώρησαν κλείνοντας με πτώση 11% στο Παρίσι, σημειώνοντας τη χειρότερη ημέρα τους μέσα σε ένα έτος. Πώς δικαιολογείται η σχεδιαστική επιτυχία να προκαλεί χρηματιστηριακή πτώση; Η απάντηση οφείλεται στο ότι η δημιουργική και επικοινωνιακή ευφυΐα του σχεδιαστή δημιουργεί αμφιβολίες σε εκείνους που θεωρούν τον ιστορικό οίκο Gucci εκπρόσωπο της ιταλικής φινέτσας. Για τους αναλυτές της αγοράς ο 43χρονος Γεωργιανός είναι κίνηση ρίσκου.
Ο Γκβασάλια έγινε γνωστός μέσα από μία διαδρομή αντιφάσεων, μεταξύ θριαμβικής κατάληψης του street wear αλλά και απόρριψης λόγω χρήσης εικόνων παιδιών για διαφημιστικούς σκοπούς με χαρακτηριστικά παιδικής πορνογραφίας. Ο Ντέμνα πήρε τα καθημερινά πιο ευτελή σε αξία αντικείμενα όπως τα πλαστικά χονδροειδή παπούτσια Crocs, τις μπλε τσάντες αγορών ΙΚΕΑ, ακόμη και σακούλες σκουπιδιών – και τα εξύψωσε στο βάθρο της πασαρέλας των συλλογών Balenciaga. Εκείνος ήταν που ξεκίνησε την τάση των τεράστιων – και άσχημων – αθλητικών παπουτσιών. Ενώ έβαλε όλες τις ηλικίες, τα φύλα και διαφορετικές όψεις ομορφιάς στην πασαρέλα του για να δημιουργήσει επιδείξεις – καθηλωτικές εμπειρίες που λειτουργούσαν ως μορφές κοινωνικής κριτικής όσο και μόδας. Πέρα από ρούχα με μελετημένο πατρόν και γεωμετρικό κόψιμο, οι παρουσιάσεις του μιλούσαν για την κλιματική κρίση, τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις διασημότητες και την κυριαρχία του καπιταλισμού.
«Ο Gucci αντιπροσωπεύει την αυθεντία της μόδας και αυτό είναι που θέλουμε να επαναφέρουμε», δήλωσε στους «New York Times» ο Στέφανο Καντίνο, διευθύνων σύμβουλος της Gucci. Για έναν οίκο ηλικίας 104 ετών (η μεγαλύτερη επωνυμία στον όμιλο Kering) η παρουσία του Ντέμνα είναι η εγγύηση στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης που ο οίκος βιώνει τα τελευταία δύο χρόνια ύστερα από μια εμφανή προσπάθεια να αναδιαμορφωθεί ως διαχρονική μάρκα πολυτελείας, καθώς τα έσοδα έπεσαν κατά 23% το 2024. Αλλωστε ένα δείγμα της ικανότητάς του να προκαλεί συζητήσεις ήταν το 2021, όταν ο Ντέμνα του Balenciaga και ο Αλεσάντρο Μικέλε, ο τότε σχεδιαστής της Gucci, «χάκαραν» ο ένας τις μάρκες του άλλου για να επανεκφράσουν τα πιο αναγνωρίσιμα σχέδιά τους. Με τον Ντέμνα να αντικαθιστά τα περίφημα διπλά G λογότυπα της Gucci με διπλά Β στα αξεσουάρ από καμβά.
Versace χωρίς… Βερσάτσε
Λίγες ώρες νωρίτερα από αυτή την αποστολή σωτηρίας του ιταλικού γοήτρου της μόδας, είχε προηγηθεί μία ξαφνική αποχώρηση. Iσως εκδίωξη να είναι η αρμόζουσα λέξη. Αφού η Ντονατέλα Βερσάτσε, αδελφή του αείμνηστου σχεδιαστή των 90s Τζιάνι Βερσάτσε και διάδοχος στον οίκο με το εμβληματικό αρχαιοπρεπές λογότυπο το κεφάλι της μυθολογικής Μέδουσας, εγκατέλειπε τα σχεδιαστικά της καθήκοντα, ύστερα από τρεις δεκαετίες.
Η κίνηση αυτή, που ανακοινώθηκε από την ιδιοκτήτρια Capri Holdings (με έδρα το Χονγκ Κονγκ), ακολούθησε τις φήμες ότι ο ιταλικός όμιλος Prada πλησιάζει σε μια συμφωνία για την αγορά της Versace από την Capri, αφού συμφώνησε σε ένα τίμημα σχεδόν 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ. Μάλιστα προς ενίσχυση της φημολογίας από την 1η Απριλίου ο Ντάριο Βιτάλε, σχεδιαστής που έτρεχε τον σχεδιασμό και την εικόνα της επιτυχημένης σε στυλ και κέρδη σειράς Miu Miu (της μικρότερης «αδελφής» του ομίλου Prada), θα αναλάβει τον ρόλο της Ντονατέλα ως επικεφαλής δημιουργικού σχεδιασμού.
