Γάζα: Οι κοινοτικές κουζίνες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου – «Κοιτάξτε μας, δείτε την απελπισία μας»

Ένα ζεστό γεύμα έχει καταστεί ιδιαίτερα δύσκολο να βρεθεί στη Λωρίδα της Γάζας. Το σημερινό πιάτο είναι το koshari (κόσαρι) – φτιαγμένο με φακές, ρύζι και μια πικάντικη σάλτσα ντομάτας – σε μια σειρά από τεράστιες κατσαρόλες σε μια από τις δύο κοινοτικές κουζίνες που διαχειρίζεται η Αμερικανική Βοήθεια για τους Πρόσφυγες της Εγγύς Ανατολής (Anera), μια ανθρωπιστική οργάνωση με έδρα τις ΗΠΑ.

«Οι άνθρωποι βασίζονται στα γεύματά μας- δεν έχουν καμία πηγή εισοδήματος για να αγοράσουν ό,τι έχει απομείνει στις τοπικές αγορές και πολλά τρόφιμα δεν είναι διαθέσιμα», λέει ο Σαμί Ματάρ, ο οποίος ηγείται της ομάδας της Anera.

«Στο παρελθόν συνηθίζαμε να μαγειρεύουμε ρύζι με κρέας – με πρωτεΐνες. Τώρα, λόγω του κλεισίματος, δεν υπάρχει κανένα είδος κρέατος, ούτε φρέσκα λαχανικά».

Ιδιαίτερα σοβαρή η επισιτιστική κρίση στην Γάζα

Πριν από δύο μήνες, το Ισραήλ έκλεισε όλα τα περάσματα προς τη Γάζα – εμποδίζοντας την είσοδο όλων των αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, των καυσίμων και των φαρμάκων – και αργότερα επανέλαβε τη στρατιωτική του επίθεση, τερματίζοντας μια δίμηνη εκεχειρία με τη Χαμάς. Είπε ότι τα βήματα αυτά είχαν ως στόχο να ασκήσουν πίεση στη Χαμάς να απελευθερώσει τους ομήρους που εξακολουθεί να κρατάει.

Πρόσφατα, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ και η Unrwa, η υπηρεσία για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, δήλωσαν ότι είχαν εξαντλήσει όλα τα αποθέματα της επισιτιστικής βοήθειας, σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC.

Υπάρχει αυξανόμενη διεθνής πίεση προς το Ισραήλ να άρει τον αποκλεισμό του, με προειδοποιήσεις ότι μπορεί να επίκειται μαζική πείνα και ότι η σκόπιμη πείνα αμάχων αποτελεί έγκλημα πολέμου.

«Η βοήθεια, και οι ζωές των πολιτών που σώζει, δεν πρέπει ποτέ να αποτελούν διαπραγματευτικό χαρτί», προειδοποίησε την Πέμπτη ο επικεφαλής της ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ, Τομ Φλέτσερ.

«Το μπλοκάρισμα της βοήθειας λιμοκτονεί τους αμάχους. Τους αφήνει χωρίς βασική ιατρική υποστήριξη. Τους στερεί την αξιοπρέπεια και την ελπίδα. Επιβάλλει μια σκληρή συλλογική τιμωρία. Το μπλοκάρισμα της βοήθειας σκοτώνει».

Εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι της Γάζας εξαρτώνται από μερικές δεκάδες κουζίνες που έχουν απομείνει για να ζήσουν. Αυτή που λειτουργεί από την Anera στο Χαν Γιουνίς τροφοδοτεί περίπου 6.000 άτομα την ημέρα.

Αλλά αν το Ισραήλ δεν άρει τον αποκλεισμό του, που είναι μακράν ο μακροβιότερος που έχει επιβάλει ποτέ στη Γάζα, οι κουζίνες – μια τελευταία σανίδα σωτηρίας για τόσους πολλούς – σύντομα δεν θα έχουν τίποτα να διανείμουν. Τα τρόφιμα που είχαν αποθηκευτεί κατά τη διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός στις αρχές του τρέχοντος έτους, έχουν σχεδόν εξαντληθεί.

Κρίσιμες οι επόμενες μέρες

«Οι επόμενες ημέρες θα είναι κρίσιμες. Υπολογίζουμε ότι έχουμε προμήθειες δύο εβδομάδων, ίσως και λιγότερες», λέει ο κ. Ματάρ καθώς ξεναγεί έναν τοπικό δημοσιογράφο του BBC στην τεράστια, άδεια αποθήκη της Anera.

«Συνηθίζαμε να λαμβάνουμε περισσότερα από 100 φορτηγά κάθε εβδομάδα – φορτηγά με δέματα τροφίμων και κιτ υγιεινής. Τώρα δεν έχουμε τίποτα».

«Αγωνιζόμαστε να προμηθεύσουμε τρόφιμα όπως ρύζι, φακές, ζυμαρικά, μαγειρικό λάδι και αλάτι, για τις κοινοτικές μας κουζίνες. Είναι πολύ ακριβό να αγοράσουμε 1 κιλό ξύλα και χρειαζόμαστε πάνω από 700 κιλά την ημέρα για το μαγείρεμα».

Κάτοικοι λαμβάνουν φαγητό από φιλανθρωπική κουζίνα στην Γάζα. REUTERS/Mahmoud Issa

Το Ισραήλ έχει κατηγορήσει τη Χαμάς ότι κλέβει και αποθηκεύει ανθρωπιστική βοήθεια για να τη δώσει στους μαχητές της ή να την πουλήσει για να συγκεντρώσει χρήματα. Ο ΟΗΕ και άλλοι οργανισμοί αρνούνται ότι η βοήθεια έχει εκτραπεί και λένε ότι διαθέτουν αυστηρούς μηχανισμούς παρακολούθησης.

«Εργαζόμαστε σκληρά για να αποφύγουμε οποιαδήποτε παρέμβαση από οποιαδήποτε πλευρά. Έχουμε μια ακριβή και ισχυρή διαδικασία διανομής», λέει ο Ματάρ.

«Έχουμε μια βάση δεδομένων εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων, των αριθμών ταυτότητας και των διευθύνσεών τους – τις συντεταγμένες των καταυλισμών. Έτσι αποφεύγονται οι επικαλύψεις με το έργο άλλων μη κυβερνητικών οργανώσεων και διασφαλίζεται η διαφάνεια».

«Η κατάσταση είναι τραγική και επιδεινώνεται συνεχώς»

Επιστρέφοντας στην υπαίθρια κουζίνα, ο Ματάρ δοκιμάζει το φαγητό από τις κατσαρόλες που αχνίζουν για να ελέγξει την ποιότητά του. Τα δέματα τυλίγονται για διανομή- το καθένα μπορεί να εξυπηρετήσει έως και τέσσερα άτομα.

Όλοι οι εργαζόμενοι λαμβάνουν τρόφιμα για τις δικές τους πεινασμένες οικογένειες.

Τα υπόλοιπα μεταφέρονται σύντομα με το καρότσι γαϊδουριού στους πολυσύχναστους δρόμους προς το al-Mawasi, έναν πολυσύχναστο καταυλισμό για εκτοπισμένους στην ακτή, όπου δεκάδες παρατηρητές επιβλέπουν τη διανομή.

Ένας ηλικιωμένος άνδρας που περπατά με πατερίτσες δείχνει ανακουφισμένος καθώς κρατά δύο δέματα κόσαρι για να θρέψει την επταμελή οικογένειά του. «Δόξα τω Θεώ, αυτό θα είναι αρκετό», λέει.

«Μη με ρωτάτε καν για την κατάσταση», συνεχίζει. «Είμαστε ζωντανοί μόνο και μόνο επειδή ο θάνατος δεν μας έχει πάρει ακόμα. Ορκίζομαι ότι από το πρωί έψαχνα για μια φρατζόλα ψωμί και δεν βρήκα κανένα».

«Η κατάσταση είναι τραγική και επιδεινώνεται συνεχώς», σχολιάζει μια μητέρα με κουρασμένο βλέμμα. «Η ζωή εδώ είναι εξευτελιστική. Έχουμε άνδρες που δεν μπορούν να εργαστούν. Δεν υπάρχει εισόδημα και όλα τα προϊόντα είναι τόσο ακριβά. Δεν είμαστε σε θέση να αγοράσουμε τίποτα».

«Αυτή τη στιγμή, αυτό είναι εξαιρετικό», λέει για το ζεστό γεύμα που μόλις της έδωσαν. «Επειδή δεν υπάρχει αέριο για μαγείρεμα, δεν υπάρχει φαγητό. Όταν θέλουμε να πιούμε ένα φλιτζάνι τσάι, μαζεύω φύλλα για να ανάψω φωτιά».

Μοιραίος ο αποκλεισμός της Γάζας

Η στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ έχει σκοτώσει περισσότερους από 52.400 ανθρώπους στη Γάζα, κυρίως γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας που διοικείται από τη Χαμάς. Περισσότερο από το 90% του πληθυσμού των 2,1 εκατομμυρίων έχει εκτοπιστεί – με πολλούς να αναγκάζονται να φύγουν πολλές φορές.

Ο ΟΗΕ έχει προειδοποιήσει ότι η σημερινή κατάσταση «είναι πιθανότατα η χειρότερη που έχει υπάρξει» λόγω του αποκλεισμού, της ανανεωμένης επίθεσης και των εντολών εκκένωσης που έχουν εκτοπίσει περίπου 500.000 ανθρώπους από τις 18 Μαρτίου.

Υπάρχει αυξανόμενη διεθνής πίεση προς το Ισραήλ να άρει τον αποκλεισμό του, με προειδοποιήσεις ότι η σκόπιμη πείνα των αμάχων αποτελεί πιθανό έγκλημα πολέμου. Ο ΟΗΕ λέει ότι το Ισραήλ έχει σαφή υποχρέωση βάσει του διεθνούς δικαίου ως κατοχική δύναμη να επιτρέψει και να διευκολύνει τη βοήθεια για τους κατοίκους της Γάζας.

Την περασμένη Παρασκευή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι είχε πει στον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου ότι «πρέπει να είμαστε καλοί με τη Γάζα» και τον πίεσε να επιτρέψει περισσότερα τρόφιμα και φάρμακα στη λωρίδα.

Δεν υπήρξε επίσημη απάντηση σε αυτό, αλλά νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών απέρριψε τις επικρίσεις του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Γερμανίας, οι οποίες χαρακτήρισαν τον αποκλεισμό ως «απαράδεκτο» σε κοινή δήλωση και επέμειναν ότι «αυτό πρέπει να τελειώσει».

Το υπουργείο ανέφερε ότι περισσότερα από 25.000 φορτηγά που μετέφεραν σχεδόν 450.000 τόνους αγαθών είχαν εισέλθει στη Γάζα κατά τη διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός. Πρόσθεσε: «Το Ισραήλ παρακολουθεί την κατάσταση επί τόπου και δεν υπάρχει έλλειψη βοήθειας».

Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι σχεδιάζουν να αναθεωρήσουν το σύστημα διανομής βοήθειας.

Προς το παρόν, οι προμήθειες συσσωρεύονται στα συνοριακά περάσματα της Γάζας περιμένοντας να εισαχθούν, ενώ στο εσωτερικό της περιοχής, οι εργαζόμενοι σε ανθρωπιστικές οργανώσεις μοιράζουν προσεκτικά ό,τι έχει απομείνει από το απόθεμά τους.

«Δεν ξέρω τι θα συμβεί αν τελειώσουν οι προμήθειές μας», λέει ο κ. Matar, βαρυφορτωμένος από την ευθύνη της δουλειάς του.

«Έχουμε μια επείγουσα έκκληση», συνεχίζει. «Κοιτάξτε μας, δείτε την απελπισία μας, καταλάβετε ότι ο χρόνος τελειώνει. Σας παρακαλώ, πρέπει απλώς να ανοίξουν και πάλι τα περάσματα».

Τα παιδιά σε άθλια κατάσταση

Τα μυαλά και τα σώματα των παιδιών στη Γάζα καταρρέουν μετά από δύο μήνες αποκλεισμού της βοήθειας και νέες επιδρομές, δήλωσε την Πέμπτη ο εκτελεστικός διευθυντής των προγραμμάτων έκτακτης ανάγκης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Ένα αποστεωμένο 5χρονο αγόρι λαμβάνει θεραπεία σε νοσοκομείο της Γάζα. REUTERS/Hatem Khaled

«Σπάμε τα σώματα και τα μυαλά των παιδιών της Γάζας. Λιμοκτονούμε τα παιδιά της Γάζας. Είμαστε συνένοχοι», δήλωσε ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής Μάικλ Ράιαν στους δημοσιογράφους στην έδρα του ΠΟΥ.

«Το σημερινό επίπεδο υποσιτισμού προκαλεί κατάρρευση της ανοσίας», δήλωσε ο Ράιαν, προειδοποιώντας ότι τα κρούσματα πνευμονίας και μηνιγγίτιδας σε γυναίκες και παιδιά θα μπορούσαν να αυξηθούν.

Τα Ηνωμένα Έθνη προειδοποίησαν αυτή την εβδομάδα ότι ο οξύς υποσιτισμός μεταξύ των παιδιών της Γάζας επιδεινώνεται, αναφέρει το Reuters.

Παράλληλα, τα Ηνωμένα Έθνη δήλωσαν ότι έχουν 3.000 φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια έτοιμα να εισέλθουν στη Γάζα μόλις ξανανοίξουν τα συνοριακά περάσματα, σύμφωνα με το Al Jazeera.