Οι ανησυχίες περί λειψυδρίας στην Αθήνα απομακρύνθηκαν με τις πρώτες βροχές. Να εφησυχάσουμε λοιπόν και να ξεχάσουμε το πρόβλημα μέχρι την επόμενη ανομβρία; Και αν το νέο έτος είναι επίσης άνυδρο, πώς θα τροφοδοτηθούν οι ταμιευτήρες στα βουνά που, προς το παρόν, προσφέρουν άριστο νερό στην Αττική;
Η ανομβρία προκαλεί αγωνία, εδώ και μήνες, στους κατοίκους πολλών περιοχών της χώρας. Τον Αύγουστο, η εξαιρετικά χαμηλή στάθμη της τεχνητής λίμνης του Μόρνου έστειλε σήμα κινδύνου που απασχόλησε πολλά ραδιοτηλεοπτικά και έντυπα ΜΜΕ αλλά δεν κρατήθηκε στη δημοσιότητα, αφού οι αρμόδιοι παρενέβησαν με καθησυχαστικές δηλώσεις. Στην ελληνική επικαιρότητα κυριαρχούν πολυάριθμες εμφανίσεις των εννέα κοινοβουλευτικών αρχηγών για παντοειδή θέματα, οπότε η φτωχική χιονοκάλυψη των βουνών υστερεί ως είδηση.
Η Αθήνα, μια πρωτεύουσα χωρίς υδατικούς πόρους, έχει απορροφήσει το ρέμα Χάραδρο του Μαραθώνα και μετά τα νερά του Βοιωτικού Κηφισού από την Υλίκη, αργότερα έγινε εκτροπή του ποταμού Μόρνου και τέλος του ποταμού Ευήνου. Τώρα ήρθε η σειρά της τεχνητής λίμνης Κρεμαστών. Χωρίς να δηλώνεται ευθαρσώς, πρόκειται για εκτροπή του ποταμού Αχελώου. Κανονικότητα, σύμφωνα με τους αρμοδίους: να κατασκευάζεται ένα νέο έργο ύδρευσης κάθε 25-30 χρόνια, να αυξάνεται η ζήτηση στο διηνεκές, τελικά όλα τα νερά της Πίνδου στην Αθήνα! Ορθολογική διαχείριση και επαναχρησιμοποίηση του νερού απουσιάζουν, π.χ. δεν έγινε κανένα έργο για αξιοποίηση της τεράστιας ποσότητας των επεξεργασμένων λυμάτων της Ψυττάλειας.
Το πρόβλημα βέβαια εκδηλώνεται έντονα και στις αγροτικές περιοχές. Μεγάλη η σπατάλη στην άρδευση που καταναλώνει πάνω από το 80% του υδατικού δυναμικού, κακή η κατάσταση των δικτύων, πλήρης αδιαφορία για συνετή διαχείριση με σύγχρονες τεχνικές, καμία ανακύκλωση χρησιμοποιημένων νερών. Τεράστιο πρόβλημα στα νησιά, όπου η τοπική γεωργία υποφέρει από την ξηρασία. Θα φθάσει και εκεί ο Αχελώος;
Πριν από 3 μήνες, μια υποδειγματική τηλεοπτική έρευνα της Νίκης Λυμπεράκη διερεύνησε τη λειψυδρία. Εμπειρογνώμονες και πολίτες εξέφρασαν έντονη αγωνία. Ωστόσο, οι ερωτηθέντες αρμόδιοι περιορίστηκαν να στρογγυλεύουν τις αιχμές. Προκειμένου να καθησυχάσουν, δεν διστάζουν να ρισκάρουν. Εύχονται ο φετινός χειμώνας να είναι βροχερός, αποφεύγουν αναφορές σε κλιματική αλλαγή και την εξορκίζουν με το ψευδώνυμο «κρίση», σαν να ήταν προσωρινό φαινόμενο.
Ολες οι κυβερνήσεις των τελευταίων 20 ετών ευθύνονται, αλλά το βάρος της ευθύνης αυξάνεται με την επερχόμενη κλιματική αλλαγή. Η ορθολογική στρατηγική για το νερό θα έπρεπε να είχε εκπονηθεί, τουλάχιστον μετά την οικονομική κρίση. Να περιλαμβάνει επιθετική διαφήμιση για εξοικονόμηση νερού, όπως «προσέχουμε για να έχουμε». Επίσης, σημαντική αύξηση τιμής και, όταν χρειάζεται, αυστηρό περιορισμό σπάταλων χρήσεων. Ακόμα, αφαλατώσεις με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σε τουριστικά αλλά και σε όλα τα νησιά, καθώς και επικουρική αφαλάτωση στην Αθήνα. Προτεραιότητα θα έπρεπε να δοθεί στην επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων για αρδεύσεις σε νησιά και σε μεγάλες πόλεις. Ωστόσο, η στρατηγική είναι απούσα μέχρι σήμερα, θα υπάρξει άραγε αύριο;
Πάντως, αν δεν πέσουν βροχές και, ιδίως, πολλά χιόνια αυτό τον χειμώνα, οι στάθμες των ταμιευτήρων θα παραμείνουν χαμηλές τον Μάρτιο και η απειλή για την Αθήνα θα είναι άμεση. Κλειδί αντιμετώπισης ο άμεσος και σημαντικός περιορισμός της σπατάλης. Δραστικά μέτρα θα έπρεπε να έχουν ξεκινήσει ήδη από τον Αύγουστο, με τα πρώτα μηνύματα από τον ταμιευτήρα του Μόρνου. Οι αρμόδιοι όμως επιλέγουν το ρίσκο, θεωρούν προτεραιότητα να κοστίζει η ύδρευση ελάχιστα, περιορίζονται σε ευχές. Δεν σχεδιάζουν ούτε τώρα μια κραταιή εκστρατεία εξοικονόμησης, νοιάζονται μόνο να μην προκληθεί ανησυχία. Προπάντων, όχι αύξηση τιμής, δεν είναι λαοφιλής!
Ο Κίμων Χατζημπίρος είναι ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ
Source link
