Ο κ. Σταμάτης, ιδιοκτήτης αδόμητου οικοπέδου στoν Δήμο Διονύσου, φρόντισε να το καθαρίσει στο πλαίσιο της προληπτικής πυροπροστασίας, ώστε να είναι συνεπής ως προς τις υποχρεώσεις του, αλλά και για να αποφύγει τα βαριά πρόστιμα.
Ωστόσο, όπως διαπίστωσε και φέτος, οι δυσκολίες παραμένουν. «Με δεδομένο ότι εκατοντάδες ιδιοκτήτες σε κάθε περιοχή αναζητούσαν μέσα στον Απρίλιο εργολάβους και εργάτες για να κάνουν τους καθαρισμούς, οι περισσότεροι ήταν κλεισμένοι ή ζητούσαν εξωφρενικά ποσά. Ο τιμοκατάλογος στους εξειδικευμένους εργολάβους είναι «φωτιά» και διαφοροποιείται ανάλογα με τη βλάστηση, με το είδος του καθαρισμού – βασικός ή σχολαστικός με μηχάνημα – και με το εάν θα πληρωθούν με απόδειξη ή με «μαύρα». Στο ποσό που συμφωνείται προστίθεται και «καπέλο» εάν πρέπει να παραλάβουν ή να διαχειριστούν τη βιομάζα» σημειώνει ο ίδιος, ο οποίος επισημαίνει ότι για τρία στρέμματα τού ζήτησαν περί τα 3.000 ευρώ.
Η δήλωση καθαρισμού πρέπει να υποβληθεί από τους ιδιοκτήτες αδόμητων οικοπέδων έως τις 15 Ιουνίου (έπειτα από την παράταση των 45 ημερών που ανακοινώθηκε μόλις την περασμένη Πέμπτη) και, με δεδομένο ότι μεσολάβησαν και οι αργίες του Πάσχα, όλοι «τρέχουν» να προλάβουν με συνέπεια να μην υπάρχουν διαθέσιμοι εργάτες πριν τα μέσα Μαΐου, με τις τιμές να παραμένουν «φουσκωμένες».
«Για μισό στρέμμα έδωσα 300 ευρώ στο Πόρτο Ράφτη. Του γείτονά μου για ένα στρέμμα τού ζήτησαν 1.000 ευρώ. Ο καθένας ζητάει ό,τι θέλει. Και όλα «μαύρα»» αναφέρει ο κ. Κοσμάς. Αλλά και εκτός Αττικής, το κόστος καθαρισμού έχει εκτοξευτεί. «Για πέντε στρέμματα στα Κήθυρα, κοντά σε ορεινό οικισμό του νησιού, ένας εργολάβος μου έδωσε προσφορά 3.500 ευρώ, άλλος 3.000 ευρώ και τελικά, μέσω συγγενών, έκλεισα έναν ντόπιο αγρότη και έδωσα 600 ευρώ συν 100 ευρώ για να κάψει ξερόχορτα και κλαδιά» τονίζει η κυρία Αννα, κάτοικος της περιοχής.
Πρόστιμα από 1.000 έως 54.000 ευρώ
Παρόμοια είναι η κατάσταση και σε άλλα νησιά ή σε ορεινές περιοχές, όπως στο Πήλιο. Το κόστος διαμορφώνεται ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των συνεργείων, την κατάσταση του οικοπέδου – π.χ. εάν είχε καθαριστεί πέρυσι ή εάν συντηρείται στη διάρκεια της χρονιάς, εάν υπάρχουν δέντρα που θέλουν κλάδεμα ή απλώς χόρτα, εάν πρέπει να γίνει διαχείριση της βιομάζας ή όχι. Τα πρόστιμα που ισχύουν είναι από 1.000 ευρώ για μη υποβολή δήλωσης έως 54.000 ευρώ, ενώ προβλέπεται και διετής φυλάκιση για ψευδή δήλωση.
Πάντως, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) έχει χαρακτηρίσει ανέφικτη την υποχρέωση των ιδιοκτητών για αποκομιδή της βιομάζας, κάτι που μόνον οι δήμοι έχουν τη δυνατότητα και τα μέσα να υλοποιήσουν. Πέρυσι ο τότε υπουργός Κλιματικής Κρίσης κ. Βασίλης Κικίλιας είχε παρατείνει την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης έως την 15η Ιουλίου και πάλι είχαν υποβληθεί μόνο 830.000 δηλώσεις καθαρισμών από το σύνολο των περίπου δύο εκατομμυρίων υπόχρεων ιδιοκτητών και 8.100 καταγγελίες από πολίτες για μη καθαρισμούς.
Παράλληλα, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο νυν υπουργός κ. Γιάννης Κεφαλογιάννης, την περυσινή περίοδο, μόλις 185 Δήμοι από τους 334 συνδέθηκαν με την πλατφόρμα για να δουν τις καταγγελίες και να προβούν στις αντίστοιχες ενέργειες, ενώ συνολικά πραγματοποίησαν 6.300 ελέγχους. Στις υποχρεώσεις των δημοτικών αρχών περιλαμβάνεται ο καθαρισμός οικοπέδων των οποίων οι ιδιοκτήτες αδιαφόρησαν.
Σε αυτούς καταλογίζονται οι σχετικές δαπάνες, οι οποίες όμως εισπράττονται με μεγάλες καθυστερήσεις ή και ποτέ εάν δεν εντοπιστούν. Γι’ αυτό δεν είναι ικανές όλες οι δημοτικές αρχές να προχωρήσουν μαζικά σε αυτεπάγγελτους καθαρισμούς καθώς απαιτούνται σημαντικά κονδύλια και τεχνικές υποδομές που οι μικρότεροι δήμοι δεν διαθέτουν. Πάντως, σύμφωνα με τον κ. Κεφαλογιάννη, φέτος οι δήμοι έλαβαν μεγαλύτερη χρηματοδότηση από το υπουργείο Εσωτερικών, ύψους 40 εκατ. ευρώ, συγκριτικά με τα 31 εκατ. ευρώ του 2024 και τα 18,5 εκατ. ευρώ του 2023.
Εκτός όμως από την τήρηση της προληπτικής πυροπροστασίας στα ακαθάριστα οικόπεδα, υπάρχει και η υποχρέωση τήρησης του Κανονισμού Πυροπροστασίας ακινήτων σε κτίρια εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων που είχε θεσπίσει πέρυσι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για την αποτροπή του κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας εξάπλωσής της και την ενίσχυση της τρωτότητας στη φωτιά των κατασκευών. Μάλιστα, υπήρξε δέσμευση από τον τότε υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θόδωρο Σκυλακάκη ότι θα υπάρξουν βελτιωτικές αλλαγές ώστε να γίνει πιο ρεαλιστικός και οικονομικά αποδεκτός και εφαρμόσιμος από τους ιδιοκτήτες.
O νέος Κανονισμός Πυροπροστασίας
Ωστόσο, ο αναθεωρημένος Κανονισμός Πυροπροστασίας δεν έχει ακόμη δει το φως της δημοσιότητας και, όπως αναφέρει στο «Βήμα» ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), αναμένεται να τεθεί σε διαβούλευση εντός των επόμενων ημερών.
Πάντως, σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι αλλαγές θα είναι ελάχιστες ως προς δεσμευτικές παρεμβάσεις που θα περιλαμβάνει η τεχνική έκθεση για κάθε ακίνητο. Κι αυτό παρότι οι απαιτήσεις του ισχύοντος Κανονισμού είναι μεγάλες και το κόστος προσαρμογής υπέρογκο ειδικά για κατοικίες σε ζώνες υψηλής ή ιδιαιτέρως υψηλής επικινδυνότητας οι οποίες π.χ. πρέπει να αλλάξουν πλαστικά κουφώματα, ξύλινες περιφράξεις, τέντες ή ακόμη και στέγη εάν ο σκελετός ήταν από ξύλο.
«Για την εφαρμογή των μέτρων παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας ένα μέσο κόστος για ένα κτίριο υπολογίζεται σε περίπου 15.000 ευρώ. Μόνο η τεχνική έκθεση κοστίζει περί τα 700 με 800 ευρώ» αναφέρει το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) κ. Μάνος Κρανίδης. Σύμφωνα με τον ίδιο, απαιτείται απλοποίηση και διαβούλευση του νέου Κανονισμού και εφαρμογή του το επόμενο έτος από τους περίπου 2 εκατ. υπόχρεους.
Πέρυσι, η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή της ετήσιας Δήλωσης Εφαρμογής δεν λειτούργησε (αν και η προθεσμία υποβολής είχε παραταθεί έως τις 21 Ιουνίου 2024) οπότε το Εντυπο Αξιολόγησης και η Τεχνική Εκθεση που συνέτασσε τεχνικός επιστήμονας (μηχανικός, τοπογράφος, δασολόγος κ.λπ.) υποβαλλόταν στον οικείο δήμο. Λίγοι ήταν όμως οι ιδιοκτήτες που συμμορφώθηκαν και ακόμη λιγότεροι εκείνοι που εφάρμοσαν όσα προέβλεπε η έκθεση σε πρώτη φάση.
Παρατάσεις στα έργα πυροπροστασίας
Τελικά, για την περυσινή αντιπυρική περίοδο στα ακίνητα με υφιστάμενα κτίρια εφαρμόστηκαν μόνο τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας που ορίζονται στο Κανονισμό, ήτοι απομάκρυνση ξερών και σπασμένων δέντρων, κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα, αραίωση της θαμνώδους βλάστησης κ.λπ. Εντούτοις, είχε οριστεί ότι το σύνολο των διατάξεων τόσο παθητικής όσο και ενεργητικής πυροπροστασίας θα εφαρμόζονται υποχρεωτικά από τις 31 Μαΐου 2025 για τα ακίνητα υψηλής και ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας και από 31 Μαΐου 2026 για τα ακίνητα χαμηλής και μεσαίας επικινδυνότητας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι βασικές αλλαγές στον Κανονισμό αφορούν σε παρατάσεις κυρίως ως προς την υποχρεωτική εφαρμογή των έργων παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας, οι οποίες θα είναι πολύμηνες πιθανώς έως και το φθινόπωρο. Παράταση θα δοθεί και στην προθεσμία υποβολής της Τεχνικής Εκθεσης που θα περιγράφει τα αναγκαία έργα κάθε ιδιοκτησίας. Οπότε και για τη φετινή αντιπυρική περίοδο, οι υποχρεώσεις των ιδιοκτητών θα περιοριστούν σε καθαρισμούς και άλλα προληπτικά μέτρα.
