Οι ηλικιωμένοι που χρησιμοποιούν smartphones «έχουν χαμηλότερα ποσοστά νοητικής εξασθένησης»
Οι φόβοι ότι τα smartphones, τα tablets και άλλες συσκευές θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην άνοια στην τρίτη ηλικία αμφισβητήθηκαν από έρευνα που διαπίστωσε χαμηλότερα ποσοστά γνωστικής έκπτωσης σε ηλικιωμένους που χρησιμοποιούν την τεχνολογία.
Σύμφωνα με τον Guardian, ανάλυση δημοσιευμένων μελετών που εξέτασαν τη χρήση της τεχνολογίας και τις νοητικές δεξιότητες σε περισσότερους από 400.000 ηλικιωμένους διαπίστωσε ότι οι άνω των 50 ετών που χρησιμοποιούσαν συστηματικά ψηφιακές συσκευές είχαν χαμηλότερα ποσοστά γνωστικής παρακμής από εκείνους που τις χρησιμοποιούσαν λιγότερο.
Χαμηλότερος κίνδυνος γνωστικής έκπτωσης
Δεν είναι σαφές αν η τεχνολογία αποτρέπει τη νοητική παρακμή ή αν οι άνθρωποι με καλύτερες γνωστικές δεξιότητες απλώς τις χρησιμοποιούν περισσότερο, αλλά οι επιστήμονες λένε ότι τα ευρήματα αμφισβητούν τον ισχυρισμό ότι ο χρόνος της οθόνης οδηγεί σε αυτό που έχει ονομαστεί «ψηφιακή άνοια».
«Για την πρώτη γενιά που εκτέθηκε στα ψηφιακά εργαλεία, η χρήση τους σχετίζεται με καλύτερη γνωστική λειτουργία», δήλωσε ο Dr Jared Benge, κλινικός νευροψυχολόγος στο Ολοκληρωμένο Κέντρο Μνήμης του UT Health Austin. «Αυτό είναι ένα πιο ελπιδοφόρο μήνυμα από ό,τι θα περίμενε κανείς, δεδομένων των ανησυχιών για τη σήψη του εγκεφάλου και την ψηφιακή άνοια».
Ο Benge και ο συνάδελφός του Dr Michael Scullin, γνωστικός νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Baylor του Τέξας, ανέλυσαν 57 δημοσιευμένες μελέτες που εξέτασαν τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας σε 411.430 ενήλικες σε όλο τον κόσμο.
Ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 69 ετών και όλοι είχαν πραγματοποιήσει γνωστικό τεστ ή διάγνωση.
Η τεχνολογία ως εργαλείο ενίσχυσης του εγκεφάλου
Οι επιστήμονες δεν βρήκαν καμία απόδειξη για την υπόθεση της ψηφιακής άνοιας, η οποία υποδηλώνει ότι η ισόβια χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας οδηγεί σε νοητική παρακμή. Αντίθετα, διαπίστωσαν ότι η χρήση υπολογιστή, smartphone, διαδικτύου ή κάποιου συνδυασμού αυτών σχετιζόταν με χαμηλότερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης.
Οι λεπτομέρειες δημοσιεύθηκαν στο Nature Human Behaviour.
Χρειάζεται περισσότερη δουλειά για να εξηγηθούν τα ευρήματα, αλλά οι ερευνητές υποψιάζονται ότι μια αμφίδρομη σχέση διέπει τα αποτελέσματα.
Σε αυτό το σενάριο, οι άνθρωποι με καλύτερες δεξιότητες σκέψης είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιούν ψηφιακές συσκευές, αλλά υπάρχουν επίσης γνωστικά οφέλη από την υιοθέτηση της τεχνολογίας.
«Πιστεύουμε ότι τρία πράγματα μπορεί να είναι σημαντικά: πολυπλοκότητα, σύνδεση και αντισταθμιστικές συμπεριφορές», δήλωσε ο Benge.
Τα ψηφιακά εργαλεία θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να ασχοληθούν με σύνθετες δραστηριότητες και να ενισχύσουν τις κοινωνικές τους συνδέσεις, και τα δύο αυτά φαινόταν να κάνουν καλό στον γηράσκοντα εγκέφαλο, είπε.
Η τεχνολογία επέτρεπε επίσης στους ανθρώπους να αντισταθμίζουν τη γνωστική έκπτωση και να λειτουργούν πιο εύκολα, για παράδειγμα χρησιμοποιώντας το GPS για να βρίσκουν το δρόμο τους ή θέτοντας υπενθυμίσεις για να πληρώνουν λογαριασμούς ή να παίρνουν φάρμακα, πρόσθεσε.
Γράφοντας στο περιοδικό, οι συγγραφείς πρότειναν ότι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των smartphones και άλλων συσκευών στον γηράσκοντα εγκέφαλο εξαρτώνται από τον τρόπο χρήσης τους.
«Η χρήση ψηφιακών συσκευών με τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τις τηλεοράσεις – παθητική και καθιστική, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά – είναι πιθανό να μην είναι ευεργετική», δήλωσε ο Scullin.
«Αλλά, οι υπολογιστές και τα smartphones μας μπορούν επίσης να είναι διανοητικά διεγερτικά, να παρέχουν κοινωνικές συνδέσεις και να παρέχουν αντιστάθμιση για τις γνωστικές ικανότητες που μειώνονται με τη γήρανση. Αυτοί οι τελευταίοι τύποι χρήσεων θεωρούνται εδώ και καιρό ευεργετικοί για τη γνωστική γήρανση».
Η σημασία της μελέτης
Ο καθηγητής Peter Etchells, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας για την Επιστήμη και την Κοινωνία στο Πανεπιστήμιο Bath Spa στο Ηνωμένο Βασίλειο, δήλωσε: «Πρόκειται για μια πραγματικά ωραία μελέτη που δείχνει ότι ο ερευνητικός τομέας αρχίζει να ωριμάζει. Αρχίζει να ξεπερνά την τυφλή αποδοχή ότι ο χρόνος της οθόνης είναι κάτι που αξίνει να συζητάμε. Αρχίζει να θέτει ποια θα πρέπει να είναι τα επόμενα ερωτήματα».
Ο Sam Gilbert, καθηγητής γνωστικής νευροεπιστήμης στο University College του Λονδίνου, δήλωσε ότι η μελέτη δείχνει «μια σαφή σύνδεση» μεταξύ της χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας και της διατήρησης της γνωστικής ικανότητας στην τρίτη ηλικία.
«Η εξήγηση για αυτή τη σχέση δεν είναι ακόμη πλήρως σαφής: δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι αν η ίδια η χρήση της τεχνολογίας διατηρεί τη γνωστική ικανότητα, αν η διατηρημένη γνωστική ικανότητα οδηγεί σε συχνότερη χρήση της τεχνολογίας ή – το πιθανότερο – σε κάποιο συνδυασμό των δύο.
Παρ’ όλα αυτά, η εργασία αυτή αμφισβητεί τις κινδυνολογικές ιδέες για τη λεγόμενη «ψηφιακή άνοια» και αντιθέτως υποδηλώνει ότι η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας μπορεί να είναι καλή για την υγεία του εγκεφάλου».
Ο Δρ Vincent O’Sullivan, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο του Limerick στην Ιρλανδία, χαιρέτισε επίσης τη μελέτη.
«Η κοινή αντίληψη, τουλάχιστον μεταξύ των σχολιαστών των μέσων ενημέρωσης, είναι ότι η τεχνολογία μας κάνει ηλίθιους ή ξεχασιάρηδες. Αυτοί οι ερευνητές, μέσω σχολαστικής ανάλυσης μιας τεράστιας ακαδημαϊκής βιβλιογραφίας, δείχνουν ότι υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της καλής γνωστικής υγείας και της χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας.
«Μόλις κατανοήσουμε τον μηχανισμό, ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να σχεδιάσουμε παρεμβάσεις για όσους κινδυνεύουν από γνωστική έκπτωση».
