Υπάρχουν ήλιοι που φωτίζουν κι άλλοι που καίνε. Κι έπειτα, υπάρχει και ο «Ηλιος με δόντια», που κλονίζει με την αλήθεια του. Ο Θανάσης Ζερίτης, γνωστός για τις αιχμηρές σκηνοθετικές του προσεγγίσεις, φέρνει στη σκηνή του θεάτρου Μπέλλος το μυθιστόρημα του Γιάννη Μακριδάκη, φωτίζοντας τις πιο σκοτεινές πτυχές της ζωής. Πρωταγωνιστής του γίνεται ο Κωνσταντής, ένας άνδρας γεννημένος στις αρχές του προηγούμενου αιώνα στη Χίο, ο οποίος περιθωριοποιήθηκε από την τοπική κοινωνία επειδή ήταν ομοφυλόφιλος. Ο φρενήρης ρυθμός των σκέψεών του τώρα ζωντανεύει στην παράσταση καλώντας το κοινό να δει τον ήλιο με άλλα μάτια.
«Ηθελα οι θεατές βλέποντας την παράσταση να μπορούν να κάνουν ένα παρόμοιο διανοητικό ταξίδι με αυτό που κάναμε κι εμείς διαβάζοντας το βιβλίο. Πάντα ο στόχος μου όταν αποφασίζω να μεταφέρουμε στο θέατρο ένα μυθιστόρημα είναι να διατηρηθεί το πνεύμα του συγγραφέα. Ωστόσο, όπως είναι φυσικό, αυτό συμβαίνει με βάση τις δικές μας αναφορές και εικόνες. Αντλώντας λοιπόν από το κείμενο επενδύσαμε σε ήχους, εικόνες και αισθήσεις που μας φαίνονται κυρίαρχες και βοηθητικές για να έρθουμε πιο κοντά στον κόσμο του», αναφέρει ο Θανάσης Ζερίτης μιλώντας στο «Νσυν».
Η αφήγηση που στήνεται επί σκηνής, χτίζει την πραγματικότητα που αντιμετώπιζε ο ήρωας του βιβλίου, γεμάτη ρωγμές από όπου αχνοφαινόταν η μοναξιά, ο φόβος, η απώλεια αλλά κυρίως η ακατάβλητη ανάγκη του να βρει μέσα σε όλα αυτά, νόημα ύπαρξης. «Στο κείμενο και κατ’ επέκταση στην παράστασή μας πέρα από το βασικό θέμα της διαφορετικότητας και του αποκλεισμού που βιώνει ο κεντρικός ήρωας, θίγονται θέματα που αφορούν εν συνόλω την κοινωνία της Χίου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, η πρόσβαση στην εκπαίδευση, η μετανάστευση, η τεχνολογική εξέλιξη, η επιβολή των ξένων δυνάμεων στην εξέλιξη της ιστορίας του νησιού, οι δωσίλογοι και η αντίσταση είναι μερικά μόνο από τα θέματα που επηρεάζουν τη ζωή του Κωνσταντή», επισημαίνει ο σκηνοθέτης και συνεχίζει.
«Θεωρώ ότι κάθε παράσταση οφείλει να μιλάει για το σήμερα. Για το εδώ και τώρα. Γι’ αυτό κάνουμε θέατρο άλλωστε. Οι αναλογίες στη συγκεκριμένη ιστορία έχω την αίσθηση ότι δυστυχώς δεν χρειάζονται πολύ κόπο για να γίνουν αισθητές».
Ενας ρόλος, δύο ερμηνευτές
Παίζοντας με τα όρια της θεατρικής ερμηνείας, για τον ρόλο του Κωνσταντή, ο Θανάσης Ζερίτης επέλεξε δύο ηθοποιούς, τον Παναγιώτη Εξαρχέα και τον Γιάννη Λεάκο, οι οποίοι σύμφωνα με τις προσταγές της ιστορίας μεταμορφώνονται σε κάθε μορφή που παρεμβαίνει σε αυτήν. «Η ιδέα να δούμε τον Κωνσταντή μέσα από δύο ερμηνευτές προέκυψε από την ψυχολογική κατάσταση του ήρωα. Κατά τη διάρκεια της αφήγησής του εξωραΐζει καταστάσεις, έχει έντονες ψυχολογικές μεταπτώσεις και αλλάζει συχνά θέματα, πηγαίνοντας από ένα συμβάν σε ένα άλλο. Μου έδινε την αίσθηση διαβάζοντας ότι ενώ έχει επιλέξει και προσπαθεί να εκτεθεί ταυτόχρονα κρύβει πολλές στιγμές ένα άλλο πρόσωπο. Αυτή η αίσθηση λοιπόν μαζί με την ανάγκη δραματοποίησης και των υπόλοιπων χαρακτήρων που εμφανίζονται στην παράσταση οδήγησε και εμένα και τη Νεφέλη Μαϊστράλη, που έκανε τη διασκευή, να δούμε τον Ηλιο με δόντια μέσα από δύο ερμηνευτές», παραδέχεται ο ίδιος.
Το πιο συγκινητικό στοιχείο της παράστασης είναι η σωπασμένη φωνή του Κωνσταντή που κουβαλάει τις πληγές, τους φόβους και τα όνειρα ενός ανθρώπου που δεν μίλησε όταν έπρεπε. Τώρα, αναζητάει τη λύτρωση απευθυνόμενος στο κοινό, φέροντάς το αντιμέτωπο με τις πληγές της σημερινής κοινωνίας. «Στην παράστασή μας ακούγεται κυρίως η φωνή του Κωνσταντή, ακόμα και όταν ακούγονται άλλες φωνές ακούγονται μέσα από τα δικά του φίλτρα, μέσα από τη μνήμη του και όπως τα έχει μεταβολίσει ο ίδιος. Η θεατρική συνθήκη δίνει την ευκαιρία στον ήρωα να μιλήσει απευθείας στην κοινωνία, σε όλους αυτούς που δεν τον έβλεπαν και δεν τον άκουγαν ποτέ, εν προκειμένω στο κοινό. Να τους προκαλέσει σε ένα διάλογο, να πει όσα δεν τόλμησε και να διεκδικήσει τη θέση του ανάμεσά τους», υπογραμμίζει ο Θανάσης Ζερίτης.
Source link
