Η βάση της Σούδας θα παραμείνει. Θα παραλάβουμε τα F35.
Αλλά οι ΗΠΑ ως πυλώνας, τουλάχιστον για τους δυτικούς συμμάχους της, της διεθνούς νομιμότητας δεν υπάρχουν πια.
Αντίθετα η Ουάσιγκτον επιδεικνύει έναν από τους πιο επιθετικούς αναθεωρητισμούς έχοντας πάρει παραμάζωμα όχι μόνο την Ουκρανία, αλλά τη Δανία και ακόμη και τον Καναδά.
Στο κατεξοχήν έντυπο του αμερικανικού κατεστημένου, το Foreign Affairs, ο Τραμπ μπαίνει πια στο ίδιο κάδρο με τον Πούτιν και τον Ερντογάν (Michael Kimmage, The World Trump Wants, Μάρτιος / Απρίλιος 2025).
Αρα το σκληρό, αμερικανικό ταβάνι των τουρκικών επιδιώξεων έναντι της πατρίδας μας έχει καταρρεύσει.
Ολα είναι διεκδικούμενα συμπεριλαμβανομένης της εδαφικής κυριαρχίας της χώρας στην ανατολική ηπειρωτική και νησιωτική μεθόριο.
Αυτή η μετάβαση από το ενδεχόμενο του στρατιωτικού επεισοδίου, ας το ονομάσουμε το σενάριο Ιμια συν, στο σενάριο του γενικευμένου πολέμου, έχει ριζοσπαστικές συνέπειες που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, από τους εξοπλισμούς, μέχρι το δόγμα εθνικής άμυνας, μέχρι τη συγκρότηση της ελληνικής οικονομίας.
Οπως είπε ο Χέγκελ «η κουκουβάγια, το πουλί της γνώσης και της σοφίας, ανοίγει τα φτερά της το σούρουπο».
Η κατανόηση μιας εποχής έρχεται όταν αυτή βαίνει προς το τέλος της.
Κοιτώντας πίσω στα πενήντα χρόνια της μεταπολίτευσης μπορούμε να πούμε ότι η αμερικανική παρουσία, ο 6ος Στόλος, η απαράμιλλη αμερικανική ικανότητα και θέληση για την επιδιαιτησία, υπήρξε καθοριστική για την εξέλιξή μας ως κρατική οντότητα.
Οντως, όπως διαπίστωσε ο Γιώργος Παγουλάτος (βλ. «Believing in national exceptionalism: Ideas and economic divergence in Southern Europe»West European Politics27.1.2004), το τραύμα της Κύπρου μας ριζοσπαστικοποίησε και καθυστέρησε την ωρίμανση του ΠΑΣΟΚ ως ένα κλασικό, δυτικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα.
Ο ίδιος όμως ο Ανδρέας Παπανδρέου του «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο», υπήρξε ο Ανδρέας Παπανδρέου της παραμονής των αμερικανικών βάσεων και της «αγοράς του αιώνα».
Βασισμένος στην παρουσία του αμερικανικού παράγοντα, της εξωτερικής εξισορρόπησης, μπόρεσε να παραμελήσει την κινητοποίηση εθνικών πόρων, την εσωτερική εξισορρόπηση, που θα δημιουργούσε ισχυρές Ενοπλες Δυνάμεις.
Διότι μια τέτοια ισχυρή εσωτερική εξισορρόπηση θα του κόστιζε πολιτικά, θα περιόριζε τις αναδιανεμητικές πολιτικές των κυβερνήσεων του καθώς και τη μαζικοποίηση του πελατειακού κράτους που καθόρισε την ηγεμονία του.
Κορυφαίοι δυνητικοί όσο και κυρίαρχα γηγενείς πόροι της εθνικής ισχύος – ένα αξιοκρατικά συγκροτημένο σώμα αξιωματικών, μια υψηλών απαιτήσεων στρατιωτική θητεία, μια στοχοπροσηλωμένη αμυντική βιομηχανία στη δημιουργία ποιοτικού πλεονεκτήματος για τις Ενοπλες Δυνάμεις μας, ένα επαρκώς χρηματοδοτημένο ερευνητικό οικοσύστημα – παρέμειναν όνειρο θερινής νυκτός ακριβώς λόγω της αμερικανικής ομπρέλας: τόσο επί των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ που έπαιξε το πολιτικό παίγνιο με τους όρους που καθόρισε το ΠΑΣΟΚ.
Αυτή η διευθέτηση, της ισχυρής εξωτερικής εξισορρόπησης και της ασθενής εσωτερικής εξισορρόπησης, δοκιμάστηκε μεν σκληρά στην κρίση των Ιμίων, ταυτόχρονα όμως άντεξε. Διότι αν ζούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου θα ήταν αυτός που θα αναγκαζόταν να ευχαριστήσει τους Αμερικανούς.
Ας προσθέσουμε λοιπόν στα θύματα του ολετήρα Τραμπ και την ελληνική μεταπολίτευση. Διότι ο κύκλος, που άρχισε με την πολεμική ήττα της δικτατορίας κλείνει με το αναπόδραστα ηγεμονικό διακύβευμα της προ πόλεμο προπαρασκευή της δημοκρατίας.
